Jump to content

Wikipedia:Hendingar/September

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin

< Wikipedia:Hendingar

Januar - Februar - Mars - Apríl - Mai - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - Desember

Tað er týsdagur, hin 26. september, 2023 og klokkan er 02:19 (UTC)

Hetta er eitt yvirlit yvir hendingar fyri teir einstaku dagarnar í september.

Hin 1. september: Tjóðardagur Usbekistan

1958 - Ísland útvíkkar fiskimark sítt, og byrjar harvið Toskastríðið ímóti Stóra Bretlandi.
1969 – Muammar Gaddafi kemur til valdið í Libya .
1972 – Amerikanski Bobby Fischer gerst heimsmeistari í talvi, tá hann vinnur á russiska Boris Spassky í serligum talvdysti í Reykjavík.
1984 - Sjónvarp Føroya verður alment tikið í brúk.
1985 - Vrakið av skipinum Titanic (myndin) verður funnið á botninum á Atlantshavinum.
2015 - Løgtingsval í Føroyum.

Hin 2. september:

1752 - Stóra Bretland byrjar at ganga eftir Gregorianska kalendaranum, næstan 200 ár aftaná restina av Vesturevropa.
1807 - Bretski flotin bumbar Keypmannahavn (myndin), í roynd at forða dønum at yvirgeva flota sín til Napoleon.
1811 – Háskúlin í Oslo verður settur á stovn sum Kongaligi Fredericks Háskúli.

Hin 3. september: Tjóðardagur Katar

301 - San Marino (myndin) verður sett á stovn.
1967 - "H-dagurin" í Svøríki. Ferðsla broytist yvir í koyring á høgru vegsíðu.
1971 - Katar verður sjálvstøðugt.

Hin 4. september:

1972 - Mark Spitz (myndin) verður fyrsta ítróttarfólkið, at vinna sjey medaljur á somu Olympisku Leikunum.
1998 - Google verður sett á stovn.
2001 - Tokyo DisneySea letur upp í Japan.

Hin 5. september: Altjóða Góðgerðadagur

1960 - Muhammad Ali (tá Cassius Clay) (myndin) vinnur gull á Summar-OL 1960 í Róm í Italia.
1972 - Palestinski yvirgangsbólkurin Black September leypur á, og tekur 11 ísraelskar ítróttamenn gíslar undir Summar-OL 1972 í München í Týsklandi.
2013 - Kaj Leo Holm Johannesen, løgmaður, loysir Kára P. Højgaard, landstýrismann úr starvi, vegna innblandan hansara í málinum um Eysturoyartunnilin og Copenhagen Infrastructure.

Hin 6. september: Tjóðardagur Svasilands

Diana Prinsessa av Wales

1968 - Svasiland verður sjálvstøðugt
1991 - Leningrad í Russlandi skiftir navn til Sankta Pætursborg.
1997 - Diana, prinsessa av Wales (myndin) fer til gravar frá Westminister Abbey í London. 2,5 milliardir fólk fylgja við jarðarferðini í beinleiðis sjónvarpssending.

Hin 7. september: Tjóðardagur Brasil

1822 - Brasil loysir frá Portugal.
1920 - Fyrsta Miss America vakurleikakappingin verður hildin í USA.
1986 - Desmond Tutu (myndin) biskupur verður valdur til erkibiskup í Cape Town í Suðurafrika.
1996 - Amerikanski rapparin Tupac Shakur verður skotin. Hann doyr seks dagar seinni av løstum sínum.

Hin 8. september: Tjóðardagur Makedonia

1888 - Fyrsti kavbáturin verður bygdur í Spania.
1930 - Klárt klisturband ella "Scotch tape" sum tað eisini kallast, kemur á marknaðin.
1966 - Fyrsti partur av kendu sjónvarpsrúmdarøðini Star Trek (myndin) verður vístur.
1991 - Makedonia fær fullveldi

Hin 9. september: Tjóðardagur Tadsjikistan

1543 – Mary Stuart (myndin), verður sum 9 mánaða gomul, krýnd "Queen of Scots" í býnum Stirling í Skotlandi.
1850 - Kalifornia gerst 30indi statur USA.
1991 – Tadsjikistan fær fullveldi frá Sovjetsamveldinum.
2001 - Føroyska Alzheimerfelagið verður sett á stovn.
2014 - Beinagrindin sum varð funnin 150 metrar úr landi, á 22 metra dýpi, útfyri Ljósá av einum frítíðarkavara hin 31. august 2014, verður eyðmerkt at vera líkið av Dánjal Petur Hansen (Piddi), ið varð myrdur í november 2011.

Hin 10. september: Tjóðardagur Gibraltar

1967 - Eftir eina fólkaatkvøðu velur fólkið á Gibraltar, at halda fram sum partur av Bretlandi heldur enn at gerast partur av Spania.
1974 – Guinea-Bissau fær fullveldi frá Portugal.
2002 - Sveis fer uppí Sameindu tjóðir.
2003 - Anna Lindh (myndin), uttanríkisráðharri Svøríkis verður stungin í Stokkhólmi. Hon doyr næsta dag av løstum sínum.

Hin 11. september: Tjóðardagur Katalónia

1919 - Amerikanski flotin ger innrás í Honduras,
1970 - Tann egyptiska stýrisskipanarlógin kemur í gildi.
2001 - Yvirgangsatsókn 9/11: 2996 fólk lata lív tá yvirgangssamtakið Al-Qaeda tekur yvir fýra flogfør og brotlendir tey í báðar bygningar World Trade Center (myndin), Pentagon og tann síðsta á eini mark í Pennsylvania, USA.

Hin 12. september: Tjóðardagur Grønhøvdaoyggja

1940 - Hellismálningar verða funnir í Lascaux í Fraklandi.
1959 - Sovjetsamveldið sendir rúmdarfarið Luniik II upp á mánan.
1962 - John F. Kennedy (myndin) sigur í eini røðu at "Ein maður kemur at ganga á mánanum áðrenn endan av ártíggjinum".
1988 - Ódnin Gilbert ger stóran skaða í Jamaika.
1990 - Føroyar vekja ans um allan heim tá Føroyska fótbóltsmanslandsliðið vinna 1-0 móti Eysturríki í Landskrona við máli frá Torkil Nielsen.

Hin 13. september: Altjóða Sjokulátadagur

1501 – Michelangelo byrjar arbeiði sítt upp á standmynd sína "David" (myndin).
1899 - Henry Bliss gerst fyrsti amerikanarin sum letur lív í eini bilvanlukku.
1985 - Super Mario Bros. verður útgivið í Japan av Nintendo á NES stýristøðina.
2013 - Dimmalætting verður útgivið fyri síðstu ferð.

Hin 14. september:

1808 – Finska Kríggið: Russland vinnur Svøríki í blóðugum bardaga í "Slagnum um Oravais".
1946 - Fólkaatkvøða er í Føroyum, um Føroyar skulu hava eina heimastýrisskipan ella loysing. Flestar atkvøður vóru fyri loysing; 48,7%. Valluttøkan var 67,5%
1999 – Kiribati, Nauru og Tonga fara uppí Sameindu Tjóðir.
2003 - eftir eina fólkaatkvøður velur Estland (myndin) at fara uppí Evropa Samveldið.

Hin 15. september: Tjóðardagur Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua, og Kosta Rika

1821 - Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua, og Kosta Rika eru felags um at fáa fullveldi frá Spania.
1935 - Nazitýskland tekur sær nýtt flagg: reyðan dúk við svørtum hakukrossi (myndin).
1972 – Eitt SAS innanríkis flogfar verður rænt, tá tað flýgur ímillum býirnar Gøteborg og Stokkhólm í Svøríki.
1981 - Vanuatu fer uppí Sameindu Tjóðir.
2007 - Føroysk sendistova letur upp í Reykjavík.

Hin 16. september: Tjóðardagur Papua Nýguinea

1908 - Bilaframleiðarin General Motors verður settur á stovn í USA.
1975 - Papua Nýguinea (myndin) fær fullveldi frá Avstralia.
1975 – Grønhøvdaoyggjar, Mosambik, og Sao Tomi og Prinsipi fara uppí Sameindu Tjóðir.
1980 – St. Vinsent og Grenadinoyggjar fara uppí Sameindu tjóðir.

Hin 17. september:

1939 – Finnin Taisto Mäki (myndin) gerst fyrsti maður, ið rennur 10.000 metrar undir 30 minuttir, við tíðini 29:52.6.
1983 - Perlan í Vágsbotni verður tikin niður.
1988 - Summar-OL byrjar í Seoul í Suðurkorea.
1991 – Estland, Norðurkorea, Suðurkorea, Letland, Litava, Marshalloyggjar og Mikronesia fara uppí Sameindu tjóðir.

Hin 18. september: Tjóðardagur Kile

1809 - Kongaliga Operuhúsið í London letur upp almennt.
1881 - Eiðis kirkja verður vígd.
1919 - Kvinnur fáa valrætt í Hollandi.
1943 - Adolf Hitler (myndin) gevur ordrar um útvísing av donskum jødum.
1990 - Liktinstein gerst limur í Sameindu tjóðum.
2014 - Í fólkaatkvøðu velja skotar ímóti fullveldi frá Bretlandi.

Hin 19. september:

634 – Kringsetingin av Damaskus: Arabiski Rashidun-herurin undir leiðslu av Khalid ibn al-Walid vinnur á Bysantinska ríkinum og hertekur býin.
1893 - Kvinnur í Nýsæland fáa valrætt.
1985 - Ein stórur jarðskjálvti rakar Meksiko, og hevur við sær at 10.000 lata lív, 30.000 verða meiðslaði, og 95.000 verða heimleys.

Hin 20. september:

Ferdinand Magellan

1519 - Portugisiski sjófarin Ferdinand Magellan (myndin) byrjar sína fyrstu siglingarferðina um knøttin.
2003 - Lettland velur at fara uppí Evropeiska Samveldið.

Hin 21. september:

1937 - Bretski høvundurin J.R.R. Tolkien (myndin) gevur bókina The Hobbit út.
1949 - Kommunistaleiðararnir í Peking kunngera, at Kinesiska Fólkalýðveldið er sett á stovn.
1964 - Malta fær sjálvstýri.

Hin 22. september:

Lincoln í 1860

1761 - Georg III av Stórabretlandi og Charlotte av Mecklenburg-Strelitz verða krýnd kongur og drotning av Stórabretlandi og Írlandi.
1862 - Amerikanski forsetin Abraham Lincoln (myndin) lýsir trælirnar í amerikansku suðurstatunum sum fræls menniskju frá 1. januar 1863.

Hin 23. september:

Bob-Marley í Zürich í 1980.

1980 - Í Pittsburgh spælir Bob Marley (myndin) sína seinastu konsert.

Hin 24. september:

787 - Í Hagia Sophia kirkjuni (myndin) byrjar Seinni kirkjufundurin í Nikæa.

Hin 25. september:

1237 - Í York (myndin) verður millumlandasáttmáli undirskrivaður, ið staðfestir markið millum Ongland og Skotland .

Hin 26. september:

Francis Drake

1580 - Enski sjófarin Francis Drake (myndin) kemur heimaftur til Plymouth í Onglandi, eftir at hava siglt runt heimin í 33 mánaðir við skipi sínum "The Golden Hind".
1970 - Íslendskt flogfar rendi á nakað niðanfyri Knúk (560 m) í Mykinesi. Tað var á veg úr Bergen til Føroyar. 34 fólk vóru við flogfarinum; 8 doyðu.

Hin 27. september:

1981 - Í sambandi við útbygging verður Glyvra kirkja (myndin) endurvígd.

Hin 28. september:

MS Estonia

1745 - Í einum leikhúsi í London verður bretski tjóðsangurin God Save The King á fyrsta sinni spældur alment.
1865 - Elisabeth Garret Anderson verður fyrsta bretska konufólk sum gerst lækni.
1931 - Hetta er seinasti dagur, danir kunnu býta pengar um við gull.
1994 - Ferjan Estonia (myndin) søkkur í illveðri í Eystursjónum á veg til Stockholm: 852 fólk drukna, og bara 137 verða bjargað.

Hin 29. september:

1789 - Tað var hendan dagin, at amerikanska kongressin hittist fyri fyrstu ferð.
1903 - Prussland verður fyrsta land í heiminum, ið krevur at øll ið eiga akfar, skulu bera koyrikort.

Hin 30. september:

RÚV

1960 - Teknifilmsrøðin The Flintstones verður víst fyri fyrstu ferð á amerikonsku sjónvarpsrásini ABC.
1966 - Íslenska sjónvarpið (RÚV) (myndin) sendir fyri fyrstu ferð.

Januar - Februar - Mars - Apríl - Mai - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - Desember

Heintað frá "https://fo.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Hendingar/September&oldid=300469"

Wikipediafyrimyndir