Wikipedia:Hendingar/Mars

Januar - Februar - Mars - Apríl - Mai - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - Desember

Tað er týsdagur, hin 6. juni, 2023 og klokkan er 10:38 (UTC)

Hetta er eitt yvirlit yvir hendingar fyri teir einstøku dagarnar í mars.


Den 1. mars: 1815 - Napoleon Bonaparte (myndin) fer í land í Cannes eftir at hava sitið sum fangi á oynni Elba. 2014 - 22 ára gamli pianisturin Mattias Kapnas vinnur fyrstu Stella Polaris tónleikakappingina, sum Musikkskúlin skipar fyri. 2015 - Føroyski rógvarin Dánjal Martin Hofgaard gerst heimsmeistari, tá ið hann vinnur HM í 2000 metrar inniróðri í Boston í opna bólkinum lættvekt menn. vís

Hin 2. mars: 1855 - Alexander 2. (myndin) gerst zarur av Russlandi eftir deyða Nikolaj 1. av Russlandi. 1970 - Rhodesia lýsir seg sum sjálvstøðug tjóð og kvettir harvið seinasta sambandið við bretsku trúnuna. 2014 - Marnar Djurhuus vann gull í DM fyri ung á 1500 metra teininum í bólkinum dreingir 18-19 ár við tíðini 4.05.85, sum var nýtt føroyskt innandura met. vís

Hin 3. mars: Tjóðardagur Bulgaria. 1575 – Í Stríðnum við Turaroi sigrar tann indiski stormogulurin Akbar móti einum bengalskum heri. 1914 – Málarin Asger Jorn (myndin) verður føddur. 1915 – NACA, ið seinni gjørdist til NASA, verður stovnað. 1945 – Seinni heimsbardagi: Av misgáum bumba bretsk stríðsflogfør býlingin Bezuidenhout í býnum Haag í Niðurlondum. 511 fólk lata lív. vís

Hin 4. mars: 1861 – Abraham Lincoln (myndin) tekur við sum forseti í USA sum tann 16. forsetin. 1980 – Robert Mugabe frá Zimbabwe African National Union varð valdur at stjórna fyrstu stjórnini í Simbabvi. vís

Hin 5. mars: 1960 – Kubanski myndamaðurin Alberto Korda tók sína ikonisku mynd av marxistiska uppreistrarmanninum Che Guevara. 1970 – Sáttmálin um ikki-spjaðing av kjarnorkuvápnum kemur í gildi. Frakland og Kina hava ikki undirskrivað sáttmálan. 1998 – Ein rúmdarsonda frá Clementine-ferðini finnur spor av vatni á Mánanum (myndin). vís

Hin 6. mars: 1512 – Michelangelo fullførir prýðingina av Sixtinska Kapellinum (myndin). 1899 – Bayer fær patent á heilivágin aspirin. 1963 – Tvøroyrar Svimjifelag verður sett á stovn. 44 og eitt hávlt ár seinni, hin 6. september 2007, verður felagið lagt saman við Vágs Svimjifelag til nýggja felagið Susvim. vís

Hin 7. mars: 1912 - Roald Amundsen (myndin) boðar frá, at rannsóknarferðalið hansara rakk Suðurpólin tann 14. desember 1911. 1965 - 600 fólk verða grimmiliga álopin í Selma, Alabama, har tey ganga mótmælisgongu til frama fyri rættindini hjá afroamerikanarum. 1964 - Faroe Airways flýgur fyrstu ferð til Føroya. 1989 - Í Tibet verður krígsrættarstøða innførd. vís

Hin 8. mars: Altjóða kvinnudagur 1957 – Gana fer uppí Sameindu Tjóðir. 1974 – Charles de Gaulle-flogvøllurin letur upp í Paris. 1979 – Elektronikkfyritøkan Philips vísir fram ta fyrstu fløguna (compact disc). vís

Hin 9. mars: 1566 - David Rizzio, skrivari hjá Mariu Stuart, verður myrdur av skotskum aðalsmonnum undir leiðslu av Lord Darnley, makanum hjá Mariu, í Holyroodhouse í Edinburgh. 1796 - Napoleon Bonaparte giftist Joséphine de Beauharnais. 1888 - Friedrich III verður nýggjur týskur keisari. Hann situr á trónuni bara í eina stutta tíð, tá hann doyr, bert 99 dagar seinni. 1945 - Amerikanarar fara at bumba Tokyo í Japan. 1959 - Barbie-dukkan verður at síggja fyri fyrstu ferð á eini leikutoysstevnu í New York City. vís

Hin 10. mars: 1876 – Alexander Graham Bell (myndin) hevur ta fyrstu telefonsamrøðuna. Samrøðan verður ikki long: "Mr. Watson, come here, I want to see you." 1945 – Amerikanarar bumba Tokyo í Japan, meir enn 100.000 fólk lata lív. 1977 – Rúmdargranskarar uppdaga ringar runt um gongustjørnuna Uranus. vís

Hin 11. mars: 1824- Amerikanski krígsmálaráðið setur Bureau of Indian Affairs á stovn, sum fær ábyrgdina fyri øll upprunafólkini í USA. 1946 - Rudolf Höss, fyrsti kommandantur av týningarleguni Auschwitz, verður fangaður ev bretskum hermonnum. 2004 - Yvirgangsatsókn í Spania - Fleiri bumbur bresta umborð á almennum tokum í Madrid, 191 lata lív. 2011 - Ein , ið mátast 9,0 á rikterskalanum, rakar og hevur við sær, at fleiri túsund lata lív. 2011 - Álvarsom náttúruvannlukka í Sendai, Japan Flóðalda og jarðskjálvti (myndin) taka lívið av fleiri túsund fólkum og gera uppaftur fleiri heimleys. vís

Hin 12. mars: Grækarismessa 1745 - Fyrra skalvalopið er í Gerðum (nú Klaksvík), har bóndahúsini farast og 9 fólk lata lív. 1765 - Seinna skalvalopið er í Gerðum (nú Klaksvík), har bóndahúsini farast og 20 fólk lata lív. 1894 - Coca-Cola verður fylt í fløskur og selt fyri fyrstu ferð í Mississippi, USA. 1918 - Moskva verður høvuðstaður í Russlandi aftur eftir at hava mist sessin til Sankta Pætursborgar 215 ár áðrenn. 1968 - Móritius (myndin) verður sjálvstøðugt. vís -

Hin 13. mars: 1781 – William Herschel uppdagar gongustjørnuna Uranus (myndin). 1988 – Seikantunnilin, heimsins longsti undirsjóvartunnil, letur upp fyri ferðslu ímillum Aomori og Hakodate í Japan. 2013 – Frans pávi verður valdur 266indi pávi katólsku kirkjunnar. vís

Hin 14. mars: 1489 – Drotningin av Kýpros selur kongaríki sítt til Venedig. 1970 – Sjómansheimið í Runavík (myndin) verður vígt. 2007 – Fyrsti "Altjóða støddfrøðidagur" verður hildin kring heimin. vís

Hin 15. mars: 44 f.Kr. - Julius Cæsar, einaræðisharri í Rómverjaríkinum, verður myrdur. 1493 - Kristoffur Kolumbus vendir aftur til Spania, eftir eina væleydnaða fyrstu ferð til Amerika. 1892 - Liverpool F.C. (myndin) verður sett á stovn. 1985 - symbolics.com verður skrásett sum heimsins fyrsta internetdomen. vís

Hin 16. mars: 1958 - Bilaframleiðarim Ford (myndin) hevur nú framleitt 50 milliónir akfør. 1968 - Bilaframleiðarim General Motors hevur nú framleitt 100 milliónir akfør. 1989 - Ein 4.400 ára gomul mumia verður funnin tætt við pyramidurnar í Egyptalandi. vís

Hin 17. mars: Pátriksmessa 1905 – Sørvágs Ítróttarfelag (myndin) verður sett á stovn. 1950 – Granskarar við universitetið í Berkeley í Kalifornia framleiða frumevni nr. 98, ið tey nevna californium. 1992 – Ein fólkaatkvøða í Suðurafrika ger enda á apartheit. vís

Hin 18. mars: 1944 – Eldgos í fjallinum Vesuvius í Italia hevur við sær, at 26 lata lív, og fleiri túsund flýggja úr heimi sínum. 1945 – Seinni heimsbardagi: 1250 amerikonsk bumbuflogfør leypa á Berlin í Týsklandi. 1965 – Russin Aleksei Leonov fer útum rúmdarferju (myndin) sína í 12 minuttir og verður fyrsti maðurin at "ganga" úti í rúmdini. vís

Hin 19. mars: 1931 - Pengaspøl verða lóglig í Nevada, USA. 1932 - Havnarbrúgvin í Sydney, Avstralia letur upp 1949 - Bíblian kemur út á fyrsta sinni á føroyskum í týðing Victor Danielsens (myndin). vís

Hin 20. mars: Tjóðardagur Tunesia 1916 – Albert Einstein gevur út relativitetsteori sína . 1943 – Suðuroyar Sparikassi verður settur á srovn. 1956 – Tunesia verður sjálvstøðugt. 1999 – Fyrsta Legoland uttanfyri Evropa letur upp í Kalifornia, USA. 2015 – Full sólarmyrking í Føroyum (myndin). Í Havn er sólarmyrking frá 8:38:51 til 10:47:40 og full sólarmyrking frá klokkan 9:40:54 til 9:42:54. Fulla sólarmyrkigin varir longst í Mykinesi, 2 min. 24 sek., og stytst í Akrabergi, 1 min. 4 sek. vís

Hin 21. mars: Bænadiktsmessa, Tjóðardagur Namibia 1685 - Týski tónasmiðurin Johann Sebastian Bach (myndin) verður borin í heim. 1857 - Ógvisligur jarðskjálvti í Japan hevur við sær at 100.000 lata lív. 1990 - Namibia verður sjálvstøðugt. 2006 - Samfelagsmiðilin Twitter verður settur á stovn. vís -

Hin 22. mars: Altjóða Vatndagur (ST) 1916 - Síðsti keisari Kina sigur trúnuna frá sær, og hevur tað við sær at Lýðveldið Kina verður endurstovnað. 1963 - The Beatles (myndin) geva út fyrstu plátu sína Please Please Me. 1997 - 14 ára gamla Tara Lipinski verður yngsti heimsmeistari nakrantíð í listdans á skoytum. vís

Hin 23. mars: Altjóða Veðurfrøðidagur (ST) 1857 - Heimsins fyrsti elevator verður settur upp í New York City, USA. 1942 - Seinni heimsbardagi: Japanarir hertaka Andaman oyggjarnar (myndin) uttanfyri India. 1956 - Pakistan verður fyrsta islamska lýðveldið í heiminum. vís

Hin 24. mars: Altjóða Tuberkladagur (ST) 1837 Kanada gevur afrokanadiskum monnum valrætt á jøvnum fóti við hvítar menn. 1854 Trælahald verður bannað í Venesuela (myndin). 1958 Elvis Presley verðu innkallaður ú tann amerikanska herin. vís

Hin 25. mars: Boðanardagur Mariu, Dagur Málsins (myndin) 1655 - Størsti máni gongustjørnunar Saturn, Titan, verður uppdagaður. 1807 - Trælahald verður bannað í Bretska Stórveldinum. 1996 - Evropasamveldið bannar útflutning av enskum neytakjøti vegna neytaøði (Mad Cow Desease) vís

Hin 26. mars: 1169 – Saladin (avmyndaður á mynt) varð settur sum emirur av Egyptalandi. 1852 - Ríkisdagslógin um, at Føroya løgting skuldi setast aftur á stovn varð sett í gildi. Tingið fekk tó ikki lóggávuvald, men var í roynd og veru bert eitt amtsráð. 1979 - Anwar Sadat, Menachem Begin og Jimmy Carter undirskriva ísraelsku-egyptisku friðaravtaluna í Washington D.C.. vís

Hin 27. mars: 1794 - Amerikanski herflotin (myndin) verður settur á stovn. 1979 - Plátufelagið Sun Records verður sett á stovn í Memphis í Tennessee, har seinni stóru stjørnur sum Elvis Presley, Jerry Lee Lewis ella Johnny Cash fara at spæla inn sínar plátur. 1979 - Sclerosufelagið stovnað. 1981 – Solidaritetsrørslan Solidarność í Póllandi stílar fyri einum ávaringar verkfalli, ið er tað størsta í søguni hjá Eysturblokkinum, har ið 12 milliónir póllendingar fóru frá arbeiði teirra í fýra tímar. 2015 - Fuglfirðingurin Jógvan Joensen gjørdist nummar tvey í X Factor Danmark 2015. Emilie Esther vann sangtalentkappingina hjá DR. vís

Hin 28. mars: 1959 - Nýbygda loranstøðin á Eiði koppaði í kavaroki. 1988 - Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroyar og Danmark. 2012 - Nýggja Airbus A319-flogfarið hjá Atlantic Airways (myndin) flýgur sín fyrsta rututúr, millum Føroyar og Keypmannahavn. 2014 - Mikkalina Norðberg vald sum ársins íverkseti á íverksetaradegnum í fabrikkini hjá Østrøm í Havn. 2015 - Pál Joensen vinnur gull í 800 metrum frí á Danish Open við tíðini 7:52.82, sum er besta tíð í heiminum higartil í ár (til 28. mars 2015) og nýtt stevnumet. vís

Hin 29. mars: 1798 - Tjóðveldið Sveis (myndin) verður stovnað 2004 - Írland verður fyrsta land at banna royking á øllum arbeiðsplássum, barrum og matstovum. 2010 - Tveir kvinnuligir sjálvmorðsbumbarir bresta bumbur í russiska høvuðstaðnum Moskva, 40 lata lív. 2014 - Marnar Djurhuus setir nýtt føroyskt met í HM í hálvum maraton í Keypmannahavn. Hann tók 25-ára gamla metið hjá Absalon Hansen. vís

Hin 30. mars: 1867 - USA keypir Alaska frá Russlandi. 1944 - Seinni heimsbardagi: Teir sameindu bumba býin Sofia í Bulgaria. 1949 - Ófriður tekur seg upp í Reykjavík, tá Ísland fer uppí NATO. 2014 - Pál Joensen (myndin) vann gull á Danish Open á langgeil í 1500 m frí við tíðini 15:12.20 min. vís

Hin 31. mars: 1889 - Eiffeltornið (mynd) letur upp í Paris, Fraklandi. 1917 - USA tekur yvir Jómfrúoyggjarnar, sum teir hava keypt frá Danmark fyri 25 milliónir dollarar. 1959 - Tann 14. Dalai Lama flýggjar úr Tibet, ið er hersett av Kina, til India. vís

Januar - Februar - Mars - Apríl - Mai - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - Desember