Olympiskir leikir
Fjórða hvørt ár senda flestar tjóðir síni bestu ítróttafólk til Olympisku leikirnar (OL) at kappast. Fleiri enn 7.000 ítróttafolk eru við í umleið 25 ítróttagreinum. Nýggjar koma til og aðrar detta burtur. Fólk í millióntali sita við hús og fylgja við á sjónvarpsskríggja.
Tað vóru forngriksku Olympisku leikirnir fyri 2.000 árum síðan, sum birtu upp undir nútíðar leikir. Nútíðar Olympiskir leikir vóru á fyrstu sinni í Athen í Grikkalandi í 1896. Einstaklingar ella lið kappast, ikki tjóðir. Ongari tjóð ber til at vinna Olympisku leikirnar, og Altjóða Olympiska Nevndin (IOC) velur altíð ein bý at vera vertur og ikki eitt land. Ítastu kappingarfólkini vinna sær heiðursmerki í bronsu, silvuri ella gulli, men ikki pening.
Fornu Olympisku leikirnir vóru í fyrstuni havdir Zeusi til heiðurs. Teir vóru í Olympia frá 776 f.Kr. til 393 e.Kr. Í fyrstu leikunum var einans kapprenning, men seinni varð kappast í longdarlopi, diskoskasti, nevaleiki, fimmdysti, renning og kapping við rossi og stríðsvogni. Bara menn sluppu at royna seg ella at hyggja at. Kvinnurnar høvdu aðrar leikir at heiðra gudinnuna Heru.
Hátíðardámur er, tá ið Olympisku leikirnir verða settir. Týdningarmesta løtan er, tá ið Olympiski eldurin verður kveiktur við kyndli. Rennarar hava skifts at borið kyndilin við eldi úr Olympia í Grikkalandi allan vegin hagar, ið leikirnir skulu vera. Soleiðis hevur verið síðan í 1928, tá ið Pierre de Coubertin barónur (f. 1. januar 1863 - d. 2. september 1937), sum endurstovnaði Olympisku leikirnir, heitti á ítróttafólk, at "halda lív í eldinum, ið umboðar endurfødda Olympiska andan". Olympiski eldurin brennur oman fyri Olympiska ítróttastaðin.
Olympiskir vetrarleikir hava verið síðan í 1924. M.a. eru skirenning, íshockey, skílop og skoyturenning á skránni. Altíð eru nógvir áskoðarar til t.d. skilopskappingarnar í vetrar OL.
| Sukan Olimpik Musim Panas | Sukan Olimpik Musim Sejuk | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tahun | Olimpiad ke- | Bandar Tuan Rumah | Negara | № | Bandar Tuan Rumah | Negara | |
| 1896 | I | Athens (1) | Yunani (1) | ||||
| 1900 | II | Paris (1) | Perancis (1) | ||||
| 1904 | III | St. Louis, Missouri(1) (1) | Amerika Syarikat (1) | ||||
| 1906 | Intercalated | Athens | Yunani | ||||
| 1908 | IV | London (1) | United Kingdom (1) | ||||
| 1912 | V | Stockholm (1) | Sweden (1) | ||||
| 1916 | VI (2) | Berlin | Empayar Jerman | ||||
| 1920 | VII | Antwerp (1) | Belgium (1) | ||||
| 1924 | VIII | Paris (2) | Perancis (2) | I | Chamonix (1) | Perancis (1) | |
| 1928 | IX | Amsterdam (1) | Belanda (1) | II | St Moritz (1) | Switzerland (1) | |
| 1932 | X | Los Angeles, California(1) | Amerika Syarikat (2) | III | Lake Placid, New York (1) | Amerika Syarikat (1) | |
| 1936 | XI | Berlin (1) | Jerman (1) | IV | Garmisch-Partenkirchen (1) | Jerman (1) | |
| 1940 | XII (3) | Tokyo→Helsinki | Jepun→
Finland |
V (2) | Sapporo→St Moritz→Garmisch-Partenkirchen | Jepun→
Switzerland→ Jerman | |
| 1944 | XIII (3) | London | United Kingdom | V (3) | Cortina d'Ampezzo | Itali | |
| 1948 | XIV | London (2) | United Kingdom (2) | V | St Moritz (2) | Switzerland (2) | |
| 1952 | XV | Helsinki (1) | Finland (1) | VI | Oslo (1) | Norway (1) | |
| 1956 | XVI | Melbourne (1) +
Stockholm (2)(4) |
Australia (1) +
Sweden (2) |
VII | Cortina d'Ampezzo (1) | Itali (1) | |
| 1960 | XVII | Rome (1) | Itali (1) | VIII | Squaw Valley, California (1) | Amerika Syarikat (2) | |
| 1964 | XVIII | Tokyo (1) | Jepun (1) | IX | Innsbruck (1) | Austria (1) | |
| 1968 | XIX | Mexico City (1) | Mexico (1) | X | Grenoble (1) | Perancis (2) | |
| 1972 | XX | Munich (1) | Jerman Barat (2) | XI | Sapporo (1) | Jepun (1) | |
| 1976 | XXI | Montreal, Quebec (1) | Kanada (1) | XII | Innsbruck (2) | Austria (2) | |
| 1980 | XXII | Moscow (1) | Kesatuan Soviet (1) | XIII | Lake Placid, New York (2) | Amerika Syarikat (3) | |
| 1984 | XXIII | Los Angeles, California (2) | Amerika Syarikat (3) | XIV | Sarajevo (1) | Yugoslavia (1) | |
| 1988 | XXIV | Seoul (1) | Korea Selatan (1) | XV | Calgary, Alberta (1) | Kanada (1) | |
| 1992 | XXV | Barcelona (1) | Sepanyol (1) | XVI | Albertville (1) | Perancis (3) | |
| 1994 | XVII | Lillehammer (1) | Norway (2) | ||||
| 1996 | XXVI | Atlanta, Georgia (1) | Amerika Syarikat (4) | ||||
| 1998 | XVIII | Nagano (1) | Jepun (2) | ||||
| 2000 | XXVII | Sydney (1) | Australia (2) | ||||
| 2002 | XIX | Salt Lake City, Utah (1) | Amerika Syarikat (4) | ||||
| 2004 | XXVIII | Athens (2) | Yunani (2) | ||||
| 2006 | XX | Turin (Torino) (1) | Itali (2) | ||||
| 2008 | XXIX | Beijing (1) (5) | China (1) | ||||
| 2010 | XXI | Vancouver, British Columbia (1) | Kanada (2) | ||||
| 2012 | XXX | London (3) | United Kingdom (3) | ||||
| 2014 | XXII | Sochi (1) | Rusia (1) | ||||
| 2016 | XXXI | Rio de Janeiro (1) | Brazil (1) | ||||
| 2018 | XXIII | Pyeongchang (1) | Korea Selatan (1) | ||||
| 2021(6) | XXXII | Tokyo (2) | Jepun (2) | ||||
| 2022 | XXIV | Beijing (2) | China (2) | ||||
