Jump to content

Wikipedia:Hendingar/Januar

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin

< Wikipedia:Hendingar

Januar - Februar - Mars - Apríl - Mai - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - Desember

Tað er fríggjadagur, hin 13. juni, 2025 og klokkan er 04:28 (UTC)

Hetta er eitt yvirlit yvir hendingar teir einstaku dagarnar í januar.

Hin 1. januar:

Ellis Island

1804 - Haiti verður sjálvstøðugt.
1808 - Trælainnflutningur verður bannaður í USA.
1833 - England fær valdið yvir Falklandsoyggjunum.
1892 - Ellis Island (myndin) byrjar at taka ímóti og skráseta tilflytarar til USA.
1977 - Føroyska fiskimarkið verður flutt út á 200 fjórðingar.

Hin 2. januar:

1788 - Georgia verður fjórði statur USA.

Hin 3. januar:

1521 - Martin Luther verður lýstur í bann av pávanum Leo X.
1962 - Kubanski forsetisráðharrin Fidel Castro (myndin) verður lýstur í bann av Jóannesi XXIII páva.

Hin 4. januar:

1896 - Utah verður 48indi staturin í USA.

Hin 5. januar:

1878 - Dimmalætting byrjar regluliga útgávu
1981 - Pauli Ellefsen verður valdur sum løgmaður og samstundis fer Atli P. Dam úr løgmansstarvinum.

Hin 6. januar:

1889 - Føroyingafelag verður stovnað í Føroyum.

Hin 7. januar:

2015 - Eitt yvirgangsálop verður framt í París móti tíðarritinum Charlie Hebdo. Minst 12 fólk lata lív og minst 11 fólk verða særd, tá ið tveir maskeraðir menn við Kalashnikov-byrsum troðkar seg inn í bygningin, meðan redaktiónin hevur fund, og byrjar at skjóta.

Hin 8. januar:

1811 - Trælauppreistur í New Orleans í Louisiana, USA.
1838 – Alfred Vail vísti fram ein telegraf, ið brúkti prikkar og strikur. Hetta var eitt týðandi stig móti morsikotuni.
1908 - Føroyski tjóðsangurin, Tú alfagra land mítt..., eftir Símun av Skarði, kemur á fyrsta sinni á prent.

Hin 9. januar:

475 - Basiliscus verður keisari í Bysantinska ríkinum, eftir at Zeno keisari varð noyddur at flýggja frá Konstantinopel.

Hin 10. januar:

Norðoyatunnilin, innkoyring Eysturoyarmegin

1984 - Farmaskipið Ólavur Gregersen úr Gøtu sigldi á Flesjarnar (Eysturoy) og gjørdist vrak.
1985 - Atli Pætursson Dam verður løgmaður í Føroyum.
1985 - Leirvíkartunnilin (myndin) verður latin upp.

Hin 11. januar:

1979 - Atli P. Dam verður løgmaður í Føroyum.

Hin 12. januar:

1967 - Peter Mohr Dam verður løgmaður í føroyum.

Hin 13. januar:

1979 - Fótbóltsamband Føroya verður sett á stovn.

Hin 14. januar:

Smiril III í 1967

1814 - Friðurin í Kiel: Friðarsáttmálin, sum hevur við sær at Noreg og Danmark verða skild frá hvør øðrum, verður undirskrivaður í Kiel.
1967 - Smyril III verður tikin í brúk.

Hin 15. januar:

Búmerki hjá Wikipedia

2001 - Wikipedia (myndin) verður stovnað.
2013 - Sif Gunnarsdóttir sett sum stjóri í Norðurlandahúsinum.
2015 - Kavaódn herjar um alt Føroyar

Hin 16. januar:

1992 - Eftir blóðugt borgarakríggj í El Salvador kemur friðaravtala í gildi henda dagin.
2015 - Listaboykottið, sum listafólk í Føroyum settu í verk ímóti tí almenna við Mentamálaráðnum á odda 2. november 2012, er nú av. Tað vóru Steintór Rasmussen og Teitur Lassen, ið tóku stig til boykottið, eftir at samgongan valdi at skerja játtanina við einum fjórðingi.
2015 - Landsstýrismaðurin í mentamálum, Bjørn Kalsø, kunnger, at orðabøkur Sprotans nú verða ókeypis atkomuligar hjá øllum ið ynskja tað, bæði føroyingum og útlendingum, í Føroyum eins væl og úti í heimi. Henda tænasta verður fíggjað av Mentamálaráðnum og Kommununum í Føroyum.

Hin 17. januar:

1899 - Alfonso „Al“ Capone, amerikaniskur brotsmaður (mafia) verður borin í heim í Brooklyn.

Hin 18. januar:

1589 - Magnus Heinason hálshøgdur.
1993 - Marita Petersen verður sum fyrsta kvinna nakrantíð vald til Føroya løgmann.
2006 - Undrið FF varð stovnað.

Hin 19. januar:

Indira Gandhi í 1966

1853 - Væl kenda operan Il trovatore (trubadururin) eftir Giuseppe Verdi verður frumframførd í Róm. (lurta)
1966 - Indira Gandhi (myndin) verður vald til forsætisráðharra í India
2008 - Løgtingsval í Føroyum.

Hin 20. januar:

1613 - Friðarsáttmáli millum Danmark og Svøríki verður undirskrivaður í Knærød. Harvið endar Kalmarkríggið.
2004 - Løgtingsval í Føroyum.

Hin 21. januar:

Ludvík 16. kongur - hálshøgging

1720 - Stóra norðurlendska kríggið: Friðaravtala millum Prussland og Svøríki verður undirskrivað í Stokkhólmi.
1793 - Franski kongurin Ludvík 16. verður dømdur sekur í svikagerð og verður tikin av døgum við hálshøgging í falløks (guillotinu) í Paris (myndin).
1968 - Eitt amerikanskt B-52 bumbuflogfar við fýra hydrogen kjarnorkubumbum umborð, dettur niður nærindis hernaðarflogvøllinum Thule í Grønlandi.

Hin 22. januar:

1840 - Bretskir niðursetumenn búsetast fyri fyrstu ferð í Nýsælandi fyri at tryggja ognarsambandið til bretska ríkið.
1924 - Løgtingsval í Føroyum. Seinasta valið, tá bara tveir flokkar, Sambandsflokkurin og Sjálvstýrisflokkurin, stilla upp.
1983 - Björn Borg kunnger, at hann steðgar yrkisleiðini innan tennis sum bert 27 ára gamal. Hann hevur í yrkisleið síni millum annað vunnið fimm Wimbledon-sigrar á rað.

Hin 23. januar:

Utrechtsamveldið

1579 - Í niðurlendska býnum Utrecht verður sáttmáli undirskrivaður og harvið Utrechtsamveldið sett á stovn (myndin), sum seinni gjørdist til tað niðurlendska Lýðveldið av Sameindu Landslutunum.
1719 - Fúrstadømið Liktinstein verður sett á stovn sum len í tí Heilaga rómverska ríkinum.
1928 - Javnaðarflokkurin, stovnaður 1927, fær fyrstu ferð umboð í Løgtingið, Mourentius Viðstein og Petur Mohr Dam.

Hin 24. januar:

Lenin í 1916

1924 - Russiski býurin St. Pætursborg, sum í 1914 fekk nýggja navnið Petrograd, verður uppkallaður eftir russiska kollveltingarmanninum Vladimir Iljitj Lenin (myndin) og eitur nú Leningrad.
1984 - Fyrstu Apple Macintosh teldurnar verða seld í handlum.

Hin 25. januar:

1269 - Erlendur biskupur verður biskupsvígdur

Hin 26. januar:

1531 - Ein jarðskjálvti rakar portugisiska høvuðsstaðin Lissabon. Túsundtals fólk missa lívið.
1993 - Václav Havel verður valdur til forseta í Kekkia.
2001 - Ein jarðskjálvti rakar India. Umleið 30.000 fólk lata lív.

Hin 27. januar:

1889 - Føringafelag verður stovnað í Havn at virka føroyskum máli og mentan at frama.
2019 - Danmark gerst heimsmeistari í hondbólti, ímillum donsku leikaranar er føroyski Jóhan á Plógv Hansen.

Hin 28. januar:

1871 - Kríggið millum Frakland og Prussland endar, eftir at Fraklendingar hava tikið avgerð um at leggja vápnini.
2012 - Bjørk Herup Olsen setur nýtt føroyskt met í 3000 metrum renning við tíðini 9:59.91 í Pennsylvania, USA. Hon gest harvið fyrsta føroyska kvinnan, ið rennur henda teinin undir 10 minuttir.

Hin 29. januar:

1820 - Georg III av Stórabretlandi letur lív eftir at hava verið kongur í Stórabretlandi síðani 1760.
1886 - Karl Benz fær patent til heimsins fyrsta bil. (myndin)

Hin 30. januar:

1649 - Enski kongurin Karl 1. verður hálshøgdur.
2014 - Socialistisk Folkeparti (SF) tók seg úr donsku stjórnini.

Hin 31. januar:

2004 - Jógvan við Keldu settur landsstýrismaður í innlendismálum.

Januar - Februar - Mars - Apríl - Mai - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - Desember

Heintað frá "https://fo.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Hendingar/Januar&oldid=302449"

Wikipediafyrimyndir