Madagaskar

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Lýðveldið Madagaskar
  • Repoblikan'i Madagasikara  (Malagasy)
  • République de Madagascar  (Franskt)
Flagg Seal
Slagorð: 
  • "Fitiavana, Tanindrazana, Fandrosoana" (language?)
  • "Amour, patrie, progrès" (Franskt)
  • "Kærleiki, Faðirland, Framstig"[1]
Tjóðsangur: Ry Tanindrazanay malala ô!
O, elskaða land hjá okkara ættarfólki!
Staðseting av  Madagaskar  (appilsingult) – í Afrika  (ljósablátt & myrkagrátt) – í Afrikanska Samveldinum  (ljósablátt)
Staðseting av  Madagaskar  (appilsingult)

– í Afrika  (ljósablátt & myrkagrátt)
– í Afrikanska Samveldinum  (ljósablátt)

Staðseting av  Madagaskar  (appilsingult)

– í Afrika  (ljósablátt & myrkagrátt)
– í Afrikanska Samveldinum  (ljósablátt)

Høvuðsstaður
og størsti býur
Antananarivo
18°55′S 47°31′E / 18.917°S 47.517°E / -18.917; 47.517
Almenn mál
Etniskir bólkar (2004[2])
Íbúgvanavn Malagasy[3]
Stjórn Unitary semi-presidential lýðveldi
 -  Forseti Richard Ravalomanana
 -  Forsætisráðharri Christian Ntsay
Lóggávuting Tjóðarting
 -  Yvirhúsið Senatið
 -  Undirhúsið Tjóðarsamling
Independence
 -  frá Fraklandi 26. juni 1960 
 -  Núverandi grundlóg 17. november 2010 
Øki
 -  Tilsamans 587,041 km2 (47.)
226,597 sq mi
 -  Vatn (%) 0.009%
Fólkatal
 -  2023[4] meting 28,812,195 (52.)
 -  1993 fólkateljing 12,238,914
 -  Tættleiki 35.2/km2 (174.)
91,1/sq mi
GDP (PPP) 2014 meting
 -  Tilsamans $33.642 milliardir[5]
 -  Fyri hvønn $1,429[5]
GDP (nominelt) 2014 meting
 -  Tilsamans $11.188 milliardir[5]
 -  Fyri hvønn $475[5]
Gini (2010)44.1[6]
medium
HDI (2013)Steady 0.498[7]
low · 155th
Gjaldoyra Malagasy ariary (MGA)
Tíðarsona EAT (UTC+3)
 -  Summar (DST) not observed[8] (UTC+3)
Koyring í høgru síðu
Telefonkota +261[8]
Internet TLD .mg

Madagaskar er ein oyggj í Afrika. Fólkið er komið bæði úr India og Afrika. Har eru bæði katolikkar og trúbótarmenn. Madagaskar er úti fyri eysturstrond Afrika. Alt síðan frumøld hevur oyggin verið avbyrgd frá øðrum londum, og tí eru plantur og dýr her, sum ikki eru nakra aðrastaðni í heiminum. Flestu fólk í Madagaskar eru bøndur, sum hvørt ár rudda sær eitt stykki at velta í. Týdningarmesta útflutningsvøran er vanilja, ið verður nýtt til ís, koladrykkir og køkubakstur. Siður er, at konufólkini hava prýðiligt og margbroytt hársnið, ið vísir, hvørji bygd tey eru úr.

Í 1896 løgdu fransmenn oynna undir seg og høvdu hana til 1961. Tá fekk hon sjálvstýri undir navninum Malaagssy. Í 1960 fekk Madagaskar støðu sum sjálvstøðugt ríki.

Landafrøði[rætta | rætta wikitekst]

Úti í Indiahavinum eystan fyri Afrika er oyggin Madagaskar. Madagaskar er 5 ferðir so stór sum Ísland, á henni búgva okkurt um 20,6 mió. fólki. Oyggin er mest sum øll ein háslætti við djúpum gjáum og stórum dølum. Vindurin liggur mest sum altíð eystan úr havinum, og hann kemur við vátligari luft inn á tær brøttu líðirnar eystarumegin. Tær eru tí allar avvaksnar við tjúkkum regnskógi. Tá ið vindurin er farin um tey høgu fjøllini, sum eru eystarumegin, og komin vestur á háslættan, er tann nógvi rákin farin úr honum, og hann verður turrari og turrari, longur vestur hann kemur. Tí er eystari parturin av háslættanum savanna og vestari steppa.

Keldur[rætta | rætta wikitekst]

  1. Le Comité Consultatif Constitutionnel (1 October 2010). "Projet de Constitution de la Quatrième République de Madagascar" (in fr). Madagascar Tribune. Talgilda eintakið, gjørt eftir tí talgilda frumeintakinum , varð goymt í skjalasavni á netinum tann 28 June 2011. https://web.archive.org/web/20110628042414/http://madagascar-tribune.com/IMG/pdf/constitution.pdf. Heintað 24 August 2011. 
  2. "MADAGASCAR: general data". Populstat.info. http://www.populstat.info/Africa/malegasg.htm. Heintað 2013-07-15. 
  3. "Demonyms – Names of Nationalities". Geography.about.com. http://geography.about.com/library/weekly/aa030900a.htm. Heintað 2013-07-15. 
  4. "Madagascar". CIA World Factbook. 11. april 2023. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/madagascar/summaries. 
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 "Madagascar". International Monetary Fund. http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=25&pr.y=14&sy=2014&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=674&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=. 
  6. "Gini Index". World Bank. http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/. Heintað 2 March 2011. 
  7. "2014 Human Development Report Summary". United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf. Heintað 27 July 2014. 
  8. 8.0 8.1 Bradt (2011), p. 2.
Wikimedia Commons logo
Wikimedia Commons logo
Sí miðlasavnið