Utah

Flagg	Skjøldur
Land:	USA
Alment mál:	Enskt
Høvuðsstaður:	Salt Lake City
Størsti býur:	Salt Lake City
Innlimað:	4. januar 1896
Guvernørur:	Gary R. Herbert (R)
Vídd:	219,887 km²
Íbúgvar (2011):	2 763 885
fyri km²:	13/km²
Tíðarzona:	UTC -7 / UTC -6
Heimasíða:	www.utah.gov

Utah er ein lutstatur í USA við 2,7 mió íbúgvar. Eyknevni er Býfluguhússtaturin (enskt: The Beehive State). Høvuðsstaðurin eitur Salt Lake City. Býurin eitur eftir Stóra Saltvatni, sum er so salt, at fiskur kann ikki liva í tí, men so vinna teir harafturfyri nógv salt úr tí. Eitt annað stórt vatn, Utahvatn, er har á leið, men í tí er vatnið ikki salt.

Í stakríkinum Utah hoyra 77 prosent av fólkinum til Jesu Kirkju av Seinastu Daga Heilagu ella mormonkirkjuna, sum hon vanliga verður nevnd.

Søga

Indiánarnir

Í skógarlendunum vestanfyri livdu indiánskir ættarbólkar, sum vit hava sæð í cowboyfilmum og lisið um í bókum.

Áðrenn evropearar komu, búðu indiánarnir í størsta partinum í statinum, sum nú verður nevnt Utah. Indiánarnir vóru vápnaðir við boga og ørvum, knívum og gøssum. Nógvir høvdu eisini tomahawk. Tomahawk var øks við steinhøvdi ella jarnhøvi. Í 18. øld keyptu teir eisini skotvápn frá evropeiskum keypmonnum.

Í tipunum var rúmsátt. Har vóru ból, brenni og øll neyðug útgerð. Tipurnar vóru gjørdar úr bisonhúð. Beinnálir hildu húðunum saman. Nógvir indiánar í Utah vóru eisini dugnaligir handverkarar. Teir gjørdu vakurt skrýdd pløgg og høvuðsprýði. Konurnar høvdu nógv at siga í ættini. Tær fingu til vega mat, seymaðu klæði og ansaðu børnum. Í Hopiættini í Suðurutah áttu konurnar eisini húsini og skipaðu fyri, hvussu bygt varð í bygdini.

Hvør flógv í hesum fjallinum sigur sína søgu. Ovastu fláirnar eru 10 milliónir ár, og lendið niðast er 210 milliónir ár. Delicate Arch, Arches National Park.

Landafrøði

Í Súlnadali, Monument Valley, í Suðurutah stinga merkisverdar grótsúlur seg upp úr lendinum víða hvar. Vindur og sandur hevur máað burtur av helluni, men av tí at allur steinur er ikki líka harður, stendur harði steinurin eftir.

Í øldir hava fólk byrgt áir og grivið brunnar at veita vatn á oyðimerkurnar í Utah. Nógvastaðni, har oyðimørk var fyrr, er nú vallað og fruktagott lendi.