Heilaga rómverska ríkið

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Heilaga rómverska ríkið
Sacrum Romanum Imperium

 

962–1806
 

 

Imperial Banner Quaternion Eagle
Location of Týsk-rómverska ríkið
The Holy Roman Empire around 1600, superimposed over current state borders
Høvuðsstaður Ongin almennur høvuðsstaður, ymisk keisarasæti[a]
Mál Ymisk[b]
Trúgv Rómversk katólskur[c]
Protestantisma[d]
Stjórn Elective monarchy
Keisari
 -  962–973 Otto I (fyrsti)
 -  1792–1806 Frans II (seinasti)
Lóggávuting Ríkisdagurin
Søguligt tíðarskeið Miðøld
Early modern period
 -  Otto I is crowned Emperor of the Romans 2. februar 962
 -  Conrad II tók við krúnuni Burgundy 2. februar 1033
 -  Peace of Augsburg 25. september 1555
 -  Peace of Westphalia 24. oktober 1648
 -  Battle of Austerlitz 2. desember 1805
 -  Frans II sagt trónuna frá sær 6. august 1806
Fólkatal
 -  1200 est. 5.000.000[1] 
 -  1500 est. 16.000.000[2][3] 
 -  1618 est. 21.000.000[4] 
 -  1648 est. 16.000.000[4] 
 -  1786 est. 26.265.000[5] 
Í dag partur av
Warning: Value specified for "continent" does not comply

Heilaga rómverska ríkið ella Týsk-Rómverska ríkið (Latín: Sacrum Romanum Imperium, týskt: Heiliges Römisches Reich) var eitt samríki av fleiri tjóðum í Vestur- og Miðevropa við Týsklandi í miðdeplinum. Ríkið uppstóð í miðøldini og skifti fleiri ferðir navn, til tað upploystist undir Napoleonskríggjunum í 1806, tá Eysturríki gjørdist egið keisaraveldi og Týska sambandsríkið (Rínsambandið) varð stovnað.

Notur[rætta | rætta wikitekst]

  1. Ríkið hevði ongan almennan høvuðsstað, hóast tað vóru fleiri skiftandi býir ið virkaðu sum sæti fyri ríkið, t.d. Wien (Ríkissætisbýur 1483–1806), Regensburg (býur við lógartingi, 1663–1806) og Prag (1346–1437, 1583–1611)
  2. Latín, týskt, lágtýskt, niðurlendskt, frísiskt, franskt, Italienskt, slovenskt, kekkiskt, sorbiskt. pólskt, jiddiskt, romani og onnur mál.
  3. Rómversk katólskur var tann eiansti almenni átrúnaðurin í Heilaga Rómverska ríkinum til 1555.
  4. Lutheranisma varð alment viðurkend í Augsburg-sáttmálanum frá 1555, og Kalvinisma í Westphalia-friðaravtaluni frá 1648. Hesir báðir átrúnaðir vóru teir einastu alment viðurkendu protestantisku trúarbólkarnir, meðan fleiri aðrir sum t.d. Anabaptisma, Arminianisma, vóru ólógliga til í ríkinum.

Keldur[rætta | rætta wikitekst]