Klaus Rifbjerg
Klaus Rifbjerg (15. desember 1931 - 4. apríl 2015)[1] var ein danskur rithøvundur. Hann vaks upp á Amager í 1930-árunum (tá ið hann andaðist búði hann í Spania og í Skodsborg). Hann útgav sína fystu bók í 1956, tá ið yrkingasavnið Under Vejr med mig selv kom út. Klaus Rifbjerg, í Danmark eisini nevndur Store Klaus, var kendur fyri ofta at greiða frá um sín egna uppvøkstur.
Við yrkingasavninum Konfrontation 1960 innførdi hann eitt heilt nýtt sjónarmið á nýmótans tilveruna, og yrkingasavnið kom at standa sum ein ímynd av konfrontatiónsmodernismuni í 1960-árunum . Við savninum Amagerdigte frá 1965 gjørdi Klaus Rifbjerg vart við eina nýggja tíð og var frammanfyri sína tíð við tí einfeldi, ið eyðkendi 1970-árini. Bókin víst m.a. stóra kærleika rithøvundundans til tað vanliga. Mest týðandi verkið hjá Klaus Rifbjerg er Den kroniske uskyld frá 1958, ið seinni bleiv filmatiserað í 1985.
Við einum modernistiskum rithøvundaskapi, ið fevnir um meira enn 50 ár og við einari framleiðslu av tveimum til trimum verkum um árið, hevur Rifbjerg sett djúp spor í tað bókmentaliga og mentanarliga Danmark.
Í 1976 var hann við til at lata upp gourmet-matstovuna Kong Hans Kælder saman við konu síni Inge og Lene og Sven Grønlykke í kjallaranum á Kong Hans' Vingård í Vingårdstræde í Keypmannahavn við navninum Kong Hans Kælder. Í 1983 móttók hon sum tann fyrsta matstovan í Danmark ein stjørnu í Michelinguiden.
Familjulív
[rætta | rætta wikitekst]Klaus Rifbjerg hevur síðan 1955 verið giftur týðaranum Inge Rifbjerg. Tey eiga børnini Lise Rifbjerg, týðari, journalist Synne Rifbjerg, journalistur og Frands Rifbjerg, jazztrummusláari.
Bøkur
[rætta | rætta wikitekst]
Skaldsøgur
[rætta | rætta wikitekst]
- 1958 Den kroniske uskyld
- 1966 Operaelskeren
- 1967 Arkivet
- 1968 Lonni og Karl
- 1969 Anna (jeg) Anna
- 1970 Marts 1970
- 1971 Lena Jørgensen, Klintevej 4, 2650 Hvidovre
- 1971 Leif den Lykkelige jun.
- 1972 R.R.
- 1972 Rifbjergs lytterroman
- 1972 Brevet til Gerda
- 1973 Dilettanterne
- 1973 Spinatfuglene
- 1974 Du skal ikke være ked af det, Amalia
- 1974 En hugorm i solen
- 1975 Tak for turen
- 1975 Vejen ad hvilken
- 1976 Kiks
- 1976 Twist
- 1977 Et bortvendt ansigt
- 1977 Drengene
- 1979 Joker
- 1979 Voksdugshjertet
- 1980 Det sorte hul
- 1981 De hellige aber
- 1982 Jus
- 1983 Hvad sker der i kvarteret
- 1983 En omvej til klostret
- 1983 Patience
- 1984 Falsk forår
- 1985 Harlekin skelet
- 1987 Engel
- 1989 Det ville glæde
- 1991 Rapsodi i blåt
- 1996 Divertimento i mol
- 1999 Billedet
- 2001 Regnvejr
- 2002 Nansen og Johansen
- 2005 Esbern
Yrkingasøvn
[rætta | rætta wikitekst]- 1956 Under vejr med mig selv
- 1957 Efterkrig
- 1960 Konfrontation
- 1961 Camouflage
- 1962 Voliere
- 1963 Portræt
- 1965 Amagerdigte
- 1967 Fædrelandssange
- 1970 Mytologi
- 1973 Forelsket
- 1973 Scener fra det daglige liv
- 1974 25 desperate digte
- 1975 Den søndag
- 1976 Stranden
- 1979 Livsfrisen
- 1981 Spansk motiv
- 1982 Landet Atlantis
- 1984 Det svævende træ
- 1984 Udenfor har vinden lagt sig
- 1987 Byens tvelys
- 1988 Septembersang
- 1991 Bjerget i himlen
- 1991 150 korte og meget korte tekster (yrkingar og aforismur)
- 1992 Krigen
- 1994 Kandestedersuiten
- 1996 Leksikon
- 1998 Terrain vagues
Stuttsøgusøvn
[rætta | rætta wikitekst]- 1964 Og andre historier
- 1969 Rejsende
- 1972 Den syende jomfru og andre noveller
- 1974 Sommer
- 1976 Det korte af det lange
- 1978 Tango eller Syv osmotiske fortællinger
- 1982 Mænd og kvinder
- 1985 Borte tit
- 1989 Det svage køn
- 1993 Vi bliver jo ældre
- 1997 Andre tider
- 1999 Kort sagt
Revy
[rætta | rætta wikitekst]Sjónleikir
[rætta | rætta wikitekst]- 1965 Diskret ophold (saman við Jesper Jensen)
- 1965 Udviklinger
- 1966 Hvad en mand har brug for
- 1968 Voks
- 1970 År
- 1971 Narrene
- 1971 Svaret blæser i vinden
- 1982 Sangen om sengen
Ferðafrásagnir
[rætta | rætta wikitekst]Annað
[rætta | rætta wikitekst]- 1964 Bo-i-ing 64! (collaga)
- 1967 Rif. (journalistikkur)
- 1970 I medgang og modgang
- 1972 Dengang det var før (kronikkir)
- 1976 De beskedne 1-4 (hoyrispæl)
- 1977 Deres Majestæt!
- 1978 Dobbeltgænger eller Den korte, inderlige men fuldstændig sande beretning om Klaus Rifbjergs liv
- 1978 Værtshuset Kong Hans (saman við Inge Rifbjerg, Lene og Sven Grønlykke)
- 1980 Vores år 1-2 (sjónvarpsteaturstykkir)
Endurminningar
[rætta | rætta wikitekst]Barna- og ungdómsbøkur
[rætta | rætta wikitekst]- 1982 Kesses krig (ungdómsbók)
- 1986 Som man behager (ungdómsbók)
- 1989 Linda og Baronen (barnabók)
- 1991 Den hemmelige kilde (barnabók)
- 1993 Hjemve (barnabók)
Essays
[rætta | rætta wikitekst]- 1990 En udflugt (dagbók/essay)
- 1992 Karakterbogen (essays)
- 1994 Synderegistret (essays)
- 1994 Hundrede års forfatterportrætter (essays)
- 1994 Facitlisten (essays)
- 1999 Digtere til tiden (essays)
- 2000 Huset – eller hvad der gjorde indtryk på mig i det tyvende århundrede (essays)
- 2000 Det handler om (greinar og essays)
- 2005 Hovedbogen (essays)
Filmar (Film og sjónvarp)
[rætta | rætta wikitekst]- Weekend (1962), leikrithøvundur
- Don Olsen kommer til byen (1964) (ein part av leikritinum) men leyp frá, og frábað sær at verða krediteraður á fortekstunum til filmin. Leikritið bleiv skrivað liðugt av Aage Stentoft.
- Sommerkrig (1965), filmsleikstjóri og leikrithøvundur
- Der var engang en krig (1966), leikrithøvundur
- Privatlivets fred (1977), leikrithøvundur
- Hærværk (1977), leikrithøvundur
- Pelota (1983), leikrithøvundur
- Ved vejen (1988), leikrithøvundur
Virðislønir og stuðul (úrval)
[rætta | rætta wikitekst]Bókmentir um Klaus Rifbjerg
[rætta | rætta wikitekst]- Afterbeat. En samtale med Klaus Rifbjerg, Henrik Juul Jensen, 1996, ISBN 87-16-14257-8
- Kærligheden er alt – en bog om Klaus Rifbjerg, Jakob og Janus Kramhøft, 2003.
- Peter Michael Lauritzen, Rifbjerg på kornet, Gyldendals Julebog 2006. ISBN 87-02-05572-4.
Keldur
[rætta | rætta wikitekst]- ↑ "Klaus Rifbjerg er død efter længere tids sygdom". Dagbladet Information. 5. apríl 2015. http://www.information.dk/telegram/529260. Heintað 5. apríl 2015.
