Koreanskt mál

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Koreanskt
한국어/조선말
韓國語/朝鮮말
hangugeo/chosŏnmal
Tosað í: Suðurkorea, Norðurkorea, Fólkalýðveldið Kina, Russland, Japan.
Tosandi íalt: Uml. 78 mió.
Málætt: Verður diskutera
Málkotur
ISO 639-1: ko
ISO 639-2: kor
ISO 639-3: kor

.

Koreanskt (한국어/조선말) er tað almenna málið í bæði Suður- og Norðurkorea. Koreanskt verður tosað av umleið 78 milliónum fólkum kring heimin. Í 15. øld bleiv ein skrivlig skipan set í verk av Sejong tí Stóra. Tann skrivliga skipanin verur, í løtuni, kallað Hangul. Áðrenn Hangul var blivið sett í verk, brúkti koreanarar Hanja og aðrar fonetiskar skipanir sum tildømis Hyangchal, Gugyeol og Idu í yvir eitt ártúsund. Hangul var ikki tann mest brúkta altjóða skrivliga skipanin fyrr enn í 20. øld, av tí at nógvir Yangban heldur vildu skriva við Hanja.

Skrivliga skipanin[rætta | rætta wikitekst]

Høvuðsgrein: Hangul

Tann koreanska skrivliga skipanin Hangul (한글) var grundløgd í 1446 av Sejong tí Stóra og verur í dag brúkt til at skriva alt koreanskt. Tó læra skúlarnir í Suðurkorea enn í dag 1,800 Hanja (漢字) bókstavir. Norðurkoreanskir skúlar steðgaðu við at læra Hanja fyri áratíggjum síðani.


Hjáljóð[rætta | rætta wikitekst]

Bókstavur Ljóðmál Navn MR RR
/k/ [ki.jək] 기역 k / g k g / k
/n/ [ni.ɯn] 니은 n n n
/t/ [ti.kɨt] 디귿 t / d t d / t
/l/ [ɾi.ɯl] 리을 r / l l r / l
/m/ [mi.ɯm] 미음 m m m
/p/ [pi.ɯp̚] 비읍 p / b p b / p
/s/ [ʃi.ot] 시옷 s s s
/ŋ/ (/Ø/) [i.ɯŋ] 이응 – / ng – / ng – / ng
/ʦ/ [ʦi.ɯt̚] 지읒 ch / j / t c j / t
/ʦʰ/ [ʦʰi.ɯt̚] 치읓 ch’ / t ch ch / t
// [kʰi.ɯk̚] 키읔 k’ / k kh k
// [tʰi.ɯt̚] 티읕 t’ / t th t
// [pʰi.ɯp̚] 피읖 p’ / p ph p
/h/ [hi.ɯt̚] 히읗 h / – h h / –
// [s’aŋ.gi.jək] 쌍기역 kk / k kk kk / k
// [s’aŋ.di.gɨt] 쌍디귿 tt / t tt tt / t
// [s’aŋ.bi.ɨp] 쌍비읍 pp / p pp pp / p
// [s’aŋ.ʃi.ot] 쌍시옷 ss / t ss ss / t
/ʦ͈/ [s’aŋ.ʝi.ɨt] 쌍지읒 cch / t cc jj / t


Sjálvljóð[rætta | rætta wikitekst]

Bókstavur Ljóðmál RR
/a/ a a a
/ja/ ya ya ya
/ə/ ŏ e eo
/jə/ ye yeo
/o/ o o o
/jo/ yo yo yo
/u/ u wu u
/ju/ yu yu yu
/ɯ/ ŭ u eu
/i/ i i i
/ɛ/ ae ay ae
/jɛ/ yae yay yae
/e/ e ey e
/je/ ye yey ye
/ø/ oe oy oe
/y/ ue wi wi
/ɰi/ ŭi uy ui
/wa/ wa wa wa
/wə/ we wo
/wɛ/ wae way wae
/we/ we wey we
Wikimedia Commons logo
Wikimedia Commons logo
Sí miðlasavnið