Søgukvæði
Søgukvæði (enskt ; Historical ballads), eisini rópt sannsøgulig kvæði;, snúgva seg um persónar, ið veruliga hava livað. Í Norðurlondum finnast sambært yvirlitsverkinum The Types of Scandinavian Medieval Ballad (TSB) 41 tílík kvæði, men á føroyskum finst bert eitt sannsøguligt kvæði, og er tað Margretu kvæði (CCF 77). Kvæðabólkurin verður allýstur soleiðis (brot úr Encyclopaedia Britannica):
The details in historical ballads are usually incorrect as to fact because of faulty memory or partisan alterations, but they are valuable in reflecting folk attitudes toward the events they imperfectly report.
TSB skrásetingin hevur hendan bólkin við sum bólk C.
Í TSB eru skrásett fýra føroysk kvæði av hesum slagi, men verða trý teirra roknað sum tættir av Margretu kvæði - nevniliga Margretu kvæði (TSB C 6), Frúgvin Margreta (TSB C 22) og Eyðuns ríma (TSB C 23). Hartil verður Frú Dagmoy (TSB C) eisini roknað sum sannsøguligt kvæði í TSB. V. U. Hammershaimb ger í Færøsk Anthologi I (1891, bls. 120) vart við, at Margreta Dagmoy og Margreta Eiriksdóttir, ið Margretu kvæði snýr seg um, eru komnar í bland á Sandoynni, har Margretu kvæði verður kvøðið sum trítáttað við Drotningin av Rúnsborg sum fyrsta tátti.
Sjálv hendingagongdin í Margretu kvæði snýr seg um søguliga persónin Margretu Eiriksdóttir (1283-1290), ið sambært søguni sjólætst á veg at verða gift við skotska trúnarvinganum. Kvæðið vil vera við, at hon varð burturflutt til Týsklands, fyri síðani at venda aftur til Bergen í 1300 at krevja trúnuna eftir faðir sín, Eirik Magnusson (1268-1299). Faðirbróður hennara, Hákun Magnusson (1270-1319) annaðhvørt trýr henni ikki, ella vil ikki lata trúnuna frá sær, og letur hana brenna á báli.
Keldur
[rætta | rætta wikitekst]- "Ballad". Encyclopædia Britannica 2006. Encyclopædia Britannica Premium Service. 9. september 2006.
- V.U. Hammershaimb: Færøsk Anthologi I. Hammershaimbsgrunnurin, Tórshavn 1991. Uppr. S. L. Møllers Bogtrykkeri, Keypmannahavn 1891.
- Sólfinn Hansen: "Margretu kvæði í søgn og søgu". Í Eyðvinur, bls. 80-86. Føroya Fróðskaparfelag, Tórshavn 2005.