Niagaraá

Niagaraá (enskt: Niagara River) er ein 55-58 kilometrar long á í eystara parti av Norðuramerika. Hon rennur úr Erievatni út í Ontariovatn og knýtir hesi bæði vøtnini saman. Summi halda, at áin er kallað eftir fyrrverandi irokesisku bygdini Ongniaahra, sum verður víst á einum korti fyri fyrstu ferð í 1641.^[1]

Landafrøði[rætta | rætta wikitekst]

Niagaraá rennur beint á markinum millum Kanada og USA, soleiðis at vestari áarbakkin liggur í kanadiska landslutinum Ontario og eystari áarbakkin kemur at liggja í amerikanska stakríkinum New York.

Býirnir Fort Erie og Buffalo liggja vestarumegin og eystarumegin, har áin byrjar, tá hon rennur úr Erievatni. Býurin Niagara-on-the-Lake liggur við áarmunnan í útsynningshorninum av Ontariovatni.

Í Niagaraá eru hinir viðgitnu Niagarafossar. Teir tríggjar fossarnir kallast Horseshoe Falls, Bridal Veil Falls og American Falls. Horseshoe Falls er kraftmiklasti fossurin í Norðuramerika mált eftir fallinum (57 metrar) og vatnmongd. Fossurin er góðar 790 metrar breiður. Nógv ferðafólk koma at hyggja at stórbæra fossinum.^[2]

Nógvar oyggjar eru í ánni. Størsta oyggin eitur "Grand Island". Hon liggur fullkomiliga á økinum hjá USA.

Wellandveitin[rætta | rætta wikitekst]

Stór farmaskip sigla í dag ígjøgnum veitina Welland Canal, sum varð grivin fram við fossunum á kanadisku síðuni tíðliga í 19. øld. Veitin byrjar í Port Colborne í landnyrðingsendanum av Erievatni, vestanfyri Buffalo. Har er eisini byrjan av slúsaskipanini Saint Lawrence Seaway. Veitin endar í St. Catherines á útsynningsbakka av Ontariovatni.

Myndir[rætta | rætta wikitekst]

Brúgvin Peace Bridge millum Fort Erie í Kanada og Buffalo í USA .
Fossurin Horseshoe Falls liggur fullkomiliga á kanadisku síðuni.
Fossurin Bridal Veil Falls liggur fullkomiliga á amerikanasku síðuni.
Fossurin American Falls og oyggin Goat Island liggja fullkomiliga á amerikanasku síðuni.
Whirlpool Rapids liggja báðumegin markið millum londini.
Amerikanska vatnorkuverkið Niagara Power Project
Kanadisku vatnorkuverkini Adam Beck Stations í Niagara Falls, Ontario.
Áarmunnurin av Niagaraánni.