Kinversk tekn

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Orðið Hàn Zì sum týðir 'kinversk skrifttekn' skrivað við siðbundnum teknum (tey bæði til høgru) og við skrift sum er gjørd meira einføld (til vinstru)

Kinversk skrifttekn (kinesisk) ella Hanzi (kinverskt mál: 漢字 einkult kinverskt: 汉字, pinyin: Hànzì; Hàn-folksins skrifttekn, eisini rópt sinogramm) er eitt sett á fleiri túsund fonetiskt-piktografiskum teknum, sum verða brúkt fyri at skriva á kinverskum, japonskum og koreanskum, og harumframt eldri sløg av vjetnamesiskum.

Teknsettið er í Teivan, Suðurkorea, Norðurkorea og Japan kent sum ávikavist hancha, hanja, hangul og kanji. Hvørt tekn sær stendur fyri eitt stavilsi. 30% av teknunum sum verða nýtt dagliga eru einstavilsisorð. Restin er fleirstaviliesorð har týdningurin av teknunum avhongur av, hvørjum tekni/teknum tað stendur saman við. Tey flestu orðini krevja tvey tekn fyri at kunna verða søgd.[1]

Umframt teir regionalu variantarnir, verður tað eisini skilt millum tvey sett av teknum, eitt siðbundi og eitt einkult sett, sum ofta hevur færri pennastrok pr. tekn. Tað siðbundnað settið verður í dag brúkt í Teivan og eisini í størri mun í Hongkong, meðan tað einkla settið av teknum alment er standard í meginlands-Kina, og hjá kinverjum, sum búgva í Singapor og Maleisia.

Søgulig menning[rætta | rætta wikitekst]

Arkaiskt Seglskrift Siðbundið Hànzì Einkult Hànzì Pīnyīn Týðing
人-oracle.svg 人-seal.svg rén Maður/menniskja
女-bronze.svg 女-seal.svg Kvinna (kvinnulig)
子-bronze.svg 子-seal.svg Barn
日-bronze.svg 日-seal.svg Sól
月-bronze.svg 月-seal.svg yuè Máni
山-bronze.svg 山-seal.svg shān Fjall
川-bronze.svg 川-seal.svg chuān Á
水-bronze.svg 水-seal.svg shuǐ Vatn
雨-bronze.svg 雨-seal.svg Regn
竹-bronze.svg 竹-seal.svg zhú Bambus
木-bronze.svg 木-seal.svg Træ
馬-bronze.svg 馬-seal.svg Hestur
鳥-bronze.svg 鳥-seal.svg niǎo Fuglur
龜-bronze.svg 龜-seal.svg guī Skjaldbøka
龍-bronze.svg 龍-seal.svg lóng Dreki

Keldur[rætta | rætta wikitekst]

  1. DeFrancis: The Chinese Language fact and fantasy. "The Monosyllabic Myth"
Wikimedia Commons logo
Sí miðlasavnið