Munurin millum rættingarnar hjá "Amerikanska Borgarakríggið"
s r2.7.2+) (bottur broytur: uk:Громадянська війна у США |
s Bot: Migrating 108 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8676 (translate me) |
||
| Linja 16: | Linja 16: | ||
{{Link FA|he}} |
{{Link FA|he}} |
||
{{Link FA|pt}} |
{{Link FA|pt}} |
||
[[af:Amerikaanse Burgeroorlog]] |
|||
[[als:Sezessionskrieg]] |
|||
[[an:Guerra Civil d'os Estatos Unitos]] |
|||
[[ang:Americanisce Inȝefeoht]] |
|||
[[ar:الحرب الأهلية الأمريكية]] |
|||
[[arz:الحرب الاهلية الامريكية]] |
|||
[[ast:Guerra de Secesión]] |
|||
[[az:ABŞ Vətəndaş müharibəsi]] |
|||
[[bat-smg:JAV cėvėlėnė vaina]] |
|||
[[bcl:Gera Sibil nin mga Amerikano]] |
|||
[[be:Грамадзянская вайна ў ЗША]] |
|||
[[be-x-old:Грамадзянская вайна ў ЗША]] |
|||
[[bg:Американска гражданска война]] |
|||
[[bn:মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের গৃহযুদ্ধ]] |
|||
[[br:Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] |
|||
[[bs:Američki građanski rat]] |
|||
[[ca:Guerra Civil dels Estats Units]] |
|||
[[chr:ᏴᏩᏁᎬ Civil ᏓᏄᏩ]] |
|||
[[co:Guerra Civile Americana]] |
|||
[[cs:Americká občanská válka]] |
|||
[[cy:Rhyfel Cartref America]] |
|||
[[da:Amerikanske borgerkrig]] |
|||
[[de:Sezessionskrieg]] |
|||
[[el:Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος]] |
|||
[[en:American Civil War]] |
|||
[[eo:Usona Enlanda Milito]] |
|||
[[es:Guerra de Secesión]] |
|||
[[et:Ameerika Ühendriikide kodusõda]] |
|||
[[eu:Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibila]] |
|||
[[fa:جنگ داخلی آمریکا]] |
|||
[[fi:Yhdysvaltain sisällissota]] |
|||
[[fiu-vro:Ameeriga Ütisriike kodosõda]] |
|||
[[fr:Guerre de Sécession]] |
|||
[[fy:Amerikaanske Boargeroarloch]] |
|||
[[ga:Cogadh Cathartha na Stát Aontaithe]] |
|||
[[gd:Cogadh Cathara Ameireaganach]] |
|||
[[gl:Guerra Civil Estadounidense]] |
|||
[[he:מלחמת האזרחים האמריקנית]] |
|||
[[hi:अमेरिकी गृहयुद्ध]] |
|||
[[hif:American Civil War]] |
|||
[[hr:Američki građanski rat]] |
|||
[[hu:Amerikai polgárháború]] |
|||
[[hy:Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմ]] |
|||
[[ia:Guerra Civil American]] |
|||
[[id:Perang Saudara Amerika Serikat]] |
|||
[[ilo:Sibil a Gubat ti Amerikano]] |
|||
[[io:Usana interna milito]] |
|||
[[is:Bandaríska borgarastríðið]] |
|||
[[it:Guerra di secessione americana]] |
|||
[[ja:南北戦争]] |
|||
[[ka:აშშ-ის სამოქალაქო ომი]] |
|||
[[kk:Америкадағы азамат соғысы]] |
|||
[[kn:ಅಮೇರಿಕಾದ ಅಂತಃಕಲಹ]] |
|||
[[ko:미국 남북 전쟁]] |
|||
[[krc:АБШ-да граждан къазауат]] |
|||
[[la:Bellum Civile Americanum]] |
|||
[[li:Amerikaanse Burgeroorlog]] |
|||
[[lij:Guæra de secescion americaña]] |
|||
[[lt:Jungtinių Valstijų pilietinis karas]] |
|||
[[lv:Amerikas pilsoņu karš]] |
|||
[[mk:Американска граѓанска војна]] |
|||
[[ml:അമേരിക്കൻ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം]] |
|||
[[mn:Америкийн иргэний дайн]] |
|||
[[mr:अमेरिकन यादवी युद्ध]] |
|||
[[ms:Perang Saudara Amerika]] |
|||
[[mt:Gwerra Ċivili Amerikana]] |
|||
[[mwl:Guerra Cebil Amaricana]] |
|||
[[my:အမေရိကန် ပြည်တွင်းစစ်]] |
|||
[[nap:Uerra civile merricana]] |
|||
[[nds:Amerikaansche Börgerkrieg]] |
|||
[[new:अमेरिकी गृह हताः]] |
|||
[[nl:Amerikaanse Burgeroorlog]] |
|||
[[nn:Borgarkrigen i USA]] |
|||
[[no:Den amerikanske borgerkrigen]] |
|||
[[oc:Guèrra Civila Americana]] |
|||
[[om:U.S. Civil War]] |
|||
[[pl:Wojna secesyjna]] |
|||
[[pnb:امریکی کعر دی لڑائی]] |
|||
[[pt:Guerra de Secessão]] |
|||
[[ro:Războiul Civil American]] |
|||
[[ru:Гражданская война в США]] |
|||
[[rue:Обчаньска война в США]] |
|||
[[scn:Guerra civili miricana]] |
|||
[[sh:Američki građanski rat]] |
|||
[[simple:American Civil War]] |
|||
[[sk:Americká občianska vojna]] |
|||
[[sl:Ameriška državljanska vojna]] |
|||
[[sq:Lufta qytetare amerikane]] |
|||
[[sr:Амерички грађански рат]] |
|||
[[stq:Amerikoanske Burgerkriech]] |
|||
[[sv:Amerikanska inbördeskriget]] |
|||
[[sw:Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Marekani]] |
|||
[[ta:அமெரிக்க உள்நாட்டுப் போர்]] |
|||
[[th:สงครามกลางเมืองอเมริกัน]] |
|||
[[tk:ABŞ-daky Raýatlyk urşy]] |
|||
[[tl:Digmaang Sibil ng Estados Unidos]] |
|||
[[tr:Amerikan İç Savaşı]] |
|||
[[tt:АКШ ватандашлар сугышы]] |
|||
[[uk:Громадянська війна у США]] |
|||
[[ur:امریکی خانہ جنگی]] |
|||
[[vi:Nội chiến Hoa Kỳ]] |
|||
[[war:Gera Sibil Amerikanhon]] |
|||
[[yi:אמעריקאנער בירגערקריג]] |
|||
[[yo:Ogun Abẹ́lé Amẹ́ríkà]] |
|||
[[zh:南北战争]] |
|||
[[zh-classical:南北戰爭]] |
|||
[[zh-min-nan:Lâm-pak Chiàn-cheng]] |
|||
[[zh-yue:南北戰爭]] |
|||
Endurskoðan frá 8. mar 2013 kl. 19:26
Amerikanska Borgarakríggið (1861 – 1865) brast av álvara á tann 12. apríl í 1861. Kríggið herjaði um stóran part av USA. Tríggjar milliónir amerikumenn kríggjaðust og 600 000, tað vil siga tvey prosent av fólkinum í landinum, lat lív. Heimini vórðu hermannabúðir og kirkjur og skúlar vórðu sjúkrahús. Frá 1861 til 1865 bardust amerikumenn sum óðir móti hvørjum øðrum. Orsøkirnar vóru mangar. Men tað, sum byrjaði sum eitt stríð um rættindi í einstøkum statum, endaði sum eitt kríggj um, hvat frælsi í Amerika í grundini hevði at týða.
Herarnir í borgarakrígnum høvðu góð vápn. Øll framleiðsluvinna í Norðurstatunum legði seg eftir at menna vápnaframleiðsluna og bara í 1862 fingu tey 240 einkarrættir til vápn. Fyri fyrstu ferð sóust tokkanónir, landminur, kikarasikti, hernaðartelegrafar og byrsur sum skutu nógv skot og skjótt.
Í 1862 visti Lincoln, at tað ikki var gjørligt at endurreisa gamla samveldið. Neyðugt var at gera eitt nýtt, og Lincoln metti, at bara avtøkan av trældóminum kundi styrkja hugskotið um eitt nýtt samveldi. Hann bíðaði eftir einum sigri, so hann kundi senda út boðini um avtøkuna av trældóminum. Men hann noyddist at bíða leingi.
Les meira á USA.
Fyrimynd:Link FA Fyrimynd:Link FA Fyrimynd:Link FA Fyrimynd:Link FA