Livonskt mál

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Livonskt
līvõ kēļ
Tosað í: Lettland.
Tosandi íalt: minni enn 150
Málætt: Uralsk mál
 Finno-ugrisk mál
  Finno-lappiskt
   Baltiskt finniskt
    Livonskt.
Málkotur
ISO 639-1: none
ISO 639-2: fiu
ISO 639-3: liv

.

Livonskt (līvõ kēļ) hoyrir til finnisku greinina av finno-ugrisku málunum. Einans 35 fólk duga málið, og einans 10 flótandi. Tað er nær í ætt við finskt, ið verður tosað hinumegin Finnlandsfjørðin, og estiskt. Upprunalandið hjá livonunum er Livonia í Lettlandi norðan fyri Kurlandhálvoynna. Málið er hótt. Nakrir upprunalivonar eru byrjaðir at læra seg málið fyri at geva tí uppreisn. Hetta er tó torført, tí livonar eru ongastaðni í meiriluta og hava nærum ongar møguleikar at nýta málið.

Skriftmálið byggir bæði á estiskt og lettiskt.

Livonskt hevur 13 føll: hvørfall (nominativ), hvørsfall (genitiv), partitiv, hvørjumfall (dativ), illativ, inessiv, elativ, allativ, adessiv, ablativ, translativ og abessiv.

Romanskt bókstavarað:

A/a, Ā/ā, Ä/ä, Ǟ/ǟ, B/b, D/d, Ḑ/ḑ, E/e, Ē/ē, F/f, G/g, H/h, I/i, Ī/ī, J/j, K/k, L/l, Ļ/ļ, M/m, N/n, Ņ/ņ, O/o, Ō/ō, Ȯ/ȯ, Ȱ/ȱ, (Ö/ö), (Ȫ/ȫ), Õ/õ, Ȭ/ȭ, , P/p, R/r, Ŗ/ŗ, S/s, Š/š, T/t, Ț/ț, U/u, Ū/ū, (Y/y), (Ȳ/ȳ), V/v, Z/z, Ž/ž.

Máldømi:[rætta | rætta wikitekst]

Nøkur orð:

heyTēriņtš
eittikš
tveykakš
trýkuolm
fýranēļa
fimmvīž
sekskūž
sjeyseis
áttakōdõks
níggjuīdõks
tíggjukim

Ein yrking:

MUSTĀ PLAGĀ VALSÕ

Kubbõ āt tuļ immõr satunnõd mingizt.
Mustā lupāt um vȯrd tutkām jūs.
Nǟlgalizt nīelõb min mȯistõmõt rõkūd
Sigžtūļ käds ikš dadžā ja ūgõb.
Mitikš äb tō ku sa kēratõkst pǟgiñ:
Um jõvīst, až sāina pǟl kēratõd “A”.
Võid stalažod arrõ, až sainõ äb sȭita -
Ma vāgiž set kītõb, ku jõvīst tīed sa
Ja tikkiž ja tegīž um lagtõd sin tōmi
Sīest, mis sinnõn tīemõst ja mis sinā võid.
Až suggõbõd suodād ja revolūtsijõd,
Siz nustām sīes pāikal. Pǟdõ ka mēg.
Až nai ikškõrd vāldiž ka mäddõn tīeb sillõ.
Īezõ palābõd sīlmad, kus pīegiļtiz irm.
Siz grumā touvõd mäd’ āndabõd villõ
Ja kõzzist pīkstõbõd pimdõd joud.
Ni īdskubs himnõ mēg lōlam īe pierrõ,
Sīest mēḑi ta kāitsõb ja sīnda ka tōks.
Sīest lōlam mēg: “Julgizt ni, veļīd, tīe jūrõ!”
Täuds sidāms oppõrmīel põrāndõks.
Leb Valst āigastsadā võilõb se kāngaz,
Mustā ku loptõmõt mōīlmarūim.
Kuñš īebõd pandõkst, kūoḑõd ja kuodād,
Täddõn nagrõs muidlõb kūolõn pǟlū.
Orð: Tõnu Trubetsky
Umsett: Valt Ernštreit
Wikimedia Commons logo
Wikimedia Commons logo
Sí miðlasavnið