Sí keldu fyri Deyðarevsing

[[Mynd:Death Penalty World Map.svg|thumb|right|300px|Deyðarevsing kort (trýst á myndini).]]
'''Deyðarevsing''' er revsing við lívláti. 133 [[ST|ST-limalond]] hava avtikið nýtslu av deyðarevsing antin í praksis ella umvegis lóggávu. Bert 25 lond framdu avrættingar í [[2006]], og bert seks lond stóðu fyri 91 prosentum av øllum avrættingunum. Hesi vóru: [[Iran]], sum avrættaði í minsta lagi 177 fólk, harímillum fýra ungdómar; [[Irak]], sum avrættaði í minsta lagi 65 fólk, harímillum ein ungdóm; [[Sudan]] í minsta lagi 65 fólk; [[Pakistan]] í minsta lagi 82 fólk; [[USA]] 53 fólk og [[Kina]], sum avrættaði í minsta lagi 1010 fólk. Avrættingar verða mettar at vera ríkisloyndarmál í [[Kina]] og tí eru veruligu tølini nógv hægri, umleið 8000 avrættingar árliga. 

[[Iran]] hevur undirskrivað altjóða sáttmálan um sivil og politisk rættindi og altjóða sáttmálan um barnarættindi og hevur harvið pliktað seg til ikki at avrætta persónar fyri brotsverk, ið persónarnir framdu, tá hesir vóru undir 18 ár. Hóast hetta hevur [[Amnesty International]] síðani [[1990]] skjalprógvað í minsta lagi 18 avrættingar av gerningsmonnum, ið vóru undir 18 ár, tá ið brotsverkini vórðu framd. Bert í [[2005]] avrættaði [[Iran]] í minsta lagi 8 persónar, ið vóru undir 18 ár. 

[[Hvítarussland]] er einasta land í [[Evropa]], sum framhaldandi nýtur deyðarevsing. Í [[Asia|Miðasia]] er rákið somuleiðis við at venda, og alt fleiri lond avtaka deyðarevsing. Í [[juni]] [[2007]] avtók [[Kirgisia]] deyðarevsing fyri vanlig brotsverk, og í [[Kasakstan]] hevur deyðarevsing ikki verið nýtt síðani [[2003]]. 
[[Mynd:Electric_chair.jpg|thumb|right|300px|Elektriskur stólur.]]
Í [[Afrika]] vóru 23 avrættingar í [[2011]]. Fleiri [[Afrika|afrikonsk]] lond hava longu avtikið deyðarevsing. Av teimum 53 londunum í [[Afrika|Afriku]] hava 12 lond heilt avtikið deyðarevsing. [[Senegal]] avtók til dømis deyðarevsing í [[2004]], [[Fílabeinsstrondin]] í [[2000]], [[Suðurafrika]] í [[1997]] og [[Angola]] í [[1992]]. Lond sum [[Mali]], [[Algeria]], [[Niger]] og [[Sambia]] teljast millum tey 14 londini, sum ikki hava framt nakra avrætting seinastu 10 árini, hóast tey formliga ikki hava avtikið deyðarevsing. Tað eru sostatt helmingurin, 27 [[Afrika|afrikonsk]] lond, sum enn fremja avrættingar. 
 
[[USA|Sambandsríki Amerika]] er einasta landi á [[Amerika|amerikanska]] meginlandinum, ið hevur avrættað fólk síðani [[2003]]. Tær 43 avrættingarnar, ið vórðu framdar í [[2011]] í [[USA]], eru lægsta talið av avrættingum síðani mitt í [[1990-árini|1990-unum]]. 
 
Á [[Filipsoyggjar|Filipsoyggjunum]] varð deyðarevsing avtikin í [[2006]] og tað eru somuleiðis onnur framstig at hóma í [[Asia]]. [[Kina]], ið hevur heimsmet í deyðarevsing, hevur tikið deyðarevsing upp til kjak og væntað verður, at talið av avrættingum fer at minka við 20–30 % í [[Kina]] komandi árini. 

Í [[1706]] vórðu tvey hálvsystkin, lítið meira enn børn, hálshøgd í [[Tórshavn]] fyri blóðskemd, og hetta gjørdist samstundis seinasta deyðarevsind í [[Føroyar|Føroyum]]. Deyðadómur í friðartíð varð avtikin í [[Føroyar|Føroyum]] við gildissetingini av borgaraligu revsilógini frá [[1930]]. 

== Tey londini sum í 2010 høvdu flestar avrættingar ==

{| {{prettytable}}
|||'''Land'''||'''Avrættingar'''
|-
|1||{{flagicon|Kina}} [[Kina|Fólkalýðveldið Kina]]||6000+
|-
|2||{{flagicon|Iran}} [[Iran]]||252+
|-
|3||{{flagicon|Norðurkorea}} [[Norðurkorea]]||60+
|-
|4||{{flagicon|Jemen}} [[Jemen]]||53+
|-
|5||{{flagicon|USA}} [[USA]]||46
|-
|6||{{flagicon|Saudiarabia}} [[Saudiarabia]]||27+
|-
|7||{{flagicon|Libya}} [[Libya]]||18+
|-
|8||{{flagicon|Sýria}} [[Sýria]]||17+
|-
|9||{{flagicon|Somalia}} [[Somalia]]||8+
|-
|10||{{flagicon|Sudan}} [[Sudan]]||8+
|-
|11||{{flagicon|Bangladesj}} [[Bangladesj]]||7+
|-
|12||{{flagicon|Palestina}} [[Palestina]]||5
|-
|13||{{flagicon|Egyptaland}} [[Egyptaland]]||4
|-
|14||{{flagicon|Ekvator Guinea}} [[Ekvatorguinea]]||4+
|-
|15||{{flagicon|Teivan}} [[Teivan]]||4
|-
|16||{{flagicon|Hvítarussland}} [[Hvítarussland]]||2
|-
|17||{{flagicon|Japan}} [[Japan]]||2
|-
|18||{{flagicon|Irak}} [[Irak]]||1+
|-
|19||{{flagicon|Maleisia}} [[Maleisia]]||1+
|-
|20||{{flagicon|Barain}} [[Barein]]||1
|-
|21||{{flagicon|Botsvana}} [[Botsvana]]||1
|}

== Keldur ==
* [http://www.amnesty.fo/00402/00763/ Amnesty fegnast um ST yvirlýsing móti deyðarevsing - Amnesty.fo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080131074351/http://www.amnesty.fo/00402/00763/ |date=2008-01-31 }}
* [http://www.amnesty.fo/00361/00614/ Deyðarevsing 2005 - Amnesty.fo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071118202852/http://www.amnesty.fo/00361/00614/ |date=2007-11-18 }}
* [http://www.logting.fo/logtingsmal/logtingsmal01/vanlig%20tingmal/014.01%20hernadarlig%20revsilog.htm Hernaðarlig revsi- og rættargangslóg - Logting.fo]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Death_penalty Capital punishment - Ensk wikipedia]
* [http://www.amnesty.fo/00402/00742/ Steðgið deyðarevsing - Amnesty.fo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071118202240/http://www.amnesty.fo/00402/00742/ |date=2007-11-18 }}
* [http://www.kvinna.fo/Default.asp?sida=750&TidindiID=361 Deyðarevsing í Iran - Kvinna.fo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070829074712/http://www.kvinna.fo/Default.asp?sida=750&TidindiID=361 |date=2007-08-29 }}


== Ávísingar úteftir ==
* [http://www.vikublad.fo/show_news.php?id=4954&group=38 Barnamordari avrættaður - Vikublad.fo]
* [http://www.Amnesty.fo/ Amnesty International Føroya Deild; arbeiða ímóti deyðarevsing og píning]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Death_penalty Capital punishment - Ensk wikipedia]
{{Commonscat|Death penalty}}

[[Bólkur:Løgfrøði]]
[[Bólkur:Siðafrøði]]
[[Bólkur:Deyðsorsøkir]]