Sí keldu fyri Taivan

{{Infoboks Land
| uppruna_navn      = 中華民國<br />Zhōnghúa míngúo<br />Lýðveldið Kina
| navn              = Taivan
| mynd_flagg        = Flag_of_the_Republic_of_China.svg
| mynd_skjald       = National Emblem of the Republic of China.svg
| motto             = ''Onki''
| mynd_positión     = Locator map of the ROC Taiwan.svg
| alment_mál        = [[Kinesiskt]]
| høvuðsstaður      = [[Taipei]]
| fullveldi         = [[10. oktober]] [[1911]] <br> [[7. desember]] [[1949]]<ref>Eftir at Kuomintang tapti í kinesiska borgarakrígnum flýddu tey til Taiwan</ref>
| løgmaður_heitið   = Varaforseti
| løgmaður          = [[Lai Ching-te]]
| forseti_heitið    = Forseti
| forseti           = [[Tsai Ing-wen]]
| vídd              = 36 179
| vatn              = 10,34 %
| íbúgvar           = 23 367 320 
| íbúgvar_ár        = 2013
| íbúgvar_km2       = 639
| gjaldoyra         = Taivanskur dollari (TWD)
| tíðarzona         = [[UTC]] +8
| tjóðsangur        = ''Zhōnghúa míngúo gúogē''<br /><center>[[File:National anthem of the Republic of China (Taiwan) 中華民國國歌(演奏版).ogg]]</center>
| alnet_økisnavn    = [[.tw]]
| telefon_landakota = 886
| spenningur        =
| viðmerkingar      =
}}

'''Lýðveldið Kina''' (kinesiskt: 中華民國 Zhōnghúa míngúo) ella '''Taivan''', Á hesi oyggj búgva um 23,5 mió. fólk.

Lýðveldið Kina hevur verið avbyrgt frá [[Kina|kinesiska]] meginlandinum síðan [[1949]], tá ið tjóðskaparstjórnin flýddi út í oynna, eftir at hon hevði tapt [[Borgarakríggj|borgarakríggið]] ímóti [[Kommunisma|kommunistunum]]. Stýrið í Taivan sigur seg enn verða lógliga stjórnarvaldið í øllum Kina, og [[Kina|Fólkalýðveldið Kina]] sigur Taivan verða [[Kina|kinverskan]] landslut. Fá lond hava viðurkent Taivan sum sjálvstøðugt ríki.

== Stavseting ==
Á føroyskum verður landið við hvørt stavað Teivan, men eftir føroyskum stavsetingarreglum eigur tað at verða stavað Taivan<ref>[http://malrad.fo/page.php?l=fo&MenuitemId=53&Id=53&s22=T  Lond og tjóðir - T] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160731210452/http://malrad.fo/page.php?l=fo&MenuitemId=53&Id=53&s22=T |date=2016-07-31 }}, malrad.fo</ref>.

== Landafrøði ==
Oyggin liggur í [[Kyrrahavið|Eysturkinesiska havinum]], norðanfyri [[Filipsoyggjar]] og eystanfyri [[Kina|kinesiska meginlandið]]. Taivansundið skilur oynna frá meginlandinum. 

== Søga ==

Tá ið [[Portugal|portugisiskir]] sjófarar fyrstu ferð komu til Taivan í [[1590]], nevndu teir oynna ''Ilha Formosa'' ("Oyggin Vakra"),  tí hon var so fruktagóð, og fjøllini vóru so vøkur.<ref>[https://snar.fo/tema/landafroedi/heimsins-lond/asia/taivan/ Taivan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190727165338/https://snar.fo/tema/landafroedi/heimsins-lond/asia/taivan/ |date=2019-07-27 }}, snar.fo</ref> 

== Politikkur ==

Hóast Taivan loysti frá [[Kina]] undir [[Borgarakríggj|borgarakrígnum]] í [[1949]], so metir [[Kina]] enn, at Taivan er ein partur av [[Kina|Kinesiska Ríkinum]], og landið hevur hótt Taivan, hvørja ferð tað hevur haft ætlanir um at taka formelt sjálvstýri. 

== Fólkið ==

=== Upprunafólkið ===

Langt fyri at [[Kina|kinverjar]] komu til Taivans, búðu mong fólkasløg har. Tey talaðu egið [[mál]], men mangir siðir og gerandislív líktist. [[Kina|Kinverjar]] komu hagar í [[17. øld]], og sum tíðin leið, løgdu teir oynna undir seg og trokaðu burtur upprunafólkið, ið nú á døgum bara er 2 % av fólkinum í Taivan. Fjølmentasta upprunafólkið nú er [[amifólkið]], sum eru dugnaligir leirkerasmiðir og bøndur. [[Amifólkið]] býr í stórum bygdum, og heima eru tað konufólkini, ið ráða. 

=== Átrúnaður ===
Størstu [[Átrúnaður|átrúnaðirnir]] í Taivan eru [[buddisma]], [[taoisma]] og [[konfusianisma]]. Hesir átrúnaðir líkjast nógv, og mong fólk trúgva á partar úr øllum trimum. [[Taoisma]]n, ið tók seg upp í [[Kina]] um [[300 f.Kr.]], er vegurin (tao) til einfalt lív og levnað leys av øllum jarðligum strevi. Endamálið hjá taoistum er at liva í samljóði við náttúruna, so at javnvág verður ímillum tann óvirkna kvinnupartin av likaminum (yin) og tann virkna mannpartin (yang). 

== Hygg eisini at ==
* [[Asia]]

== Ávísingar úteftir ==
* [https://en.wikivoyage.org/wiki/Taiwan Taiwan], wikivoyage.org (á enskum)
{{Commonscat|Taiwan}}
{{coord|23|43|00|N|120|51|00|E|type:country|display=t}}

== Keldur ==
<references/>

{{Asia}}
[[Bólkur:Taivan]]
[[Bólkur:Asia]]