Sí keldu fyri Preussen

{{Infobox former country 
| conventional_long_name = Preussen<br /> ''Preußen'' | native_name =
 {{unbulleted list |item3_style=font-size:80%;padding-top:0.15em;line-height:1.15em;}}
| common_name = Preussen
| continent=Eurasia |
| life_span = 1525 – 1947
| image_p1=[[Flag of the German Empire.svg|30px]]
|image_flag= Flag of Prussia 1892-1918.svg|size=170px
|flag_type    = Flagg (1892-1918)
| image_coat=Wappen Deutsches Reich - Königreich Preussen (Grosses).png|symbol_type=Vápnaskjøldur
| image_map = Prussia in the German Reich (1871).svg
| image_map_caption = Preussen (reytt) innanfyri týska ríkismarkið 1871-1918
| capital = [[Königsberg]] (1525–1701)<br>[[Berlin]] (1701–1947)<br>
| common_languages = {{nowrap|{{hlist|[[Týskt mál|Týskt]]}}}}
| religion = [[Protestantisma]], [[Katólska kirkjan|Katolosisma]] 
| government_type = [[Monarki|Monarki]], [[demokrati]]
|title_leader           = [[proysiskir hertugar|Hertugi]]
|leader1                = [[Albert 1.]] (fyrsti)
|year_leader1           = 1525-1568
|leader2                = [[Fríðrikur 1.]] (síðsti)
|year_leader2           = 1688-1701
| title_representative = [[Proysiskir kongar|Kongur]]
| representative1      = [[Fríðrikur 1.]] (fyrsti)
| year_representative1 = 1701-1713 
| representative2      = [[Wilhelm II týskur keisari|Wilhelm 2.]] (síðsti)
| year_representative2 = 1888-1918 
|title_deputy           = [[Forsætisráðharri]]
|deputy1                = [[Paul Hirsch]] (fyrsti)
|year_deputy1           = 1918–1920
|deputy2                = [[Hermann Göring]] (síðsti)
|year_deputy2           = 1933–1945
| legislature = [[Rómverska senatið|Senatið]]
| era = [[Renesansan]] til [[20. øld|nýggjari tíð]]
| date_pre = 10 april 1525      |event_pre = [[Hertugadømið Preussen]]
| year_start = 27 august 1618     |event_start = [[Brandenburg-Preussen|Unión við Brandenburg]]
| date_event1 = 18 januar 1701     |event1 = [[Kongaríkið Preussen]]
| date_event2 = 9 november 1918        |event2 = [[Frístaturin Preussen]]
| date_event3 = 30 januar 1934        |event3 = [[Gleichschaltung|Avtøka]] ''[[de facto]]''
| year_end = 25 February 1947        |event_end = [[Avtøkan av Preussen|Avtøka]] ''[[de jure]]''
|st| stat_year1 = 1939 |stat_area1 = 297.007 |stat_pop1 = 41.915.040
|today = {{flag|Belgia}}<br/>{{flag|Danmark}}<br/>{{flag|Kekkia}}<br/>{{flag|Litava}}<br/>{{flag|Niðurlond}}um<br/>{{flag|Pólland}}i<br/>{{flag|Russland}}i<br/>{{flag|Sveis}}<br/>{{flag|Týskland}}i|
}}

'''Preussen''' ([[Týskt mál|týskt]]: ''Preußen'', [[gamalt proysisk mál|gamalt proysiskt]]: ''Prūsa'' ella ''Prūsija'') var eitt søguligt [[hertugadømi]] og frá [[1701]] [[kongaríki]]. Navnið kemur av [[Gamalproysarar|proysarum]], eitt [[Baltikum|baltiskt]] fólk í ætt við [[Litava|litavar]] og [[Lettland|lettar]], sum seinni varð týsktgjørt (germaniserað). Áðrenn Preussen gjørdist sjálvstøðugt hertugadømi, var tað partur av [[Týski riddaralagsríkið|týska riddaralagsríkinum]] saman við [[Livonia]] (nútíðar [[Estland]] og [[Lettland]]).


'''Hertugadømið Preussen 1525-1701:'''

{| class="wikitable"
|-
! Hertugi !! Ár !! Úrdr.
|-
| [[Albert hertogi av Preussen|Albert]] || 1525-1568 || 
|-
| [[Albert Fríðrikur hertugi av Preussen|Albert Fríðrikur]] || 1568-1618 ||
|-
| [[Johan Sigismund hertugi av Preussen|Johan Sigismund]] || 1618-1619 || 
|-
| [[Georg Wilhelm hertugi av Preussen|Georg Wilhelm II]] || 1619-1640 ||
|-
| [[Fríðrikur Wilhelm hhertugi av Preussen|Fríðrikur Wilhelm]] || 1640-1688 || 
|-
| [[Fríðrikur 1. hertugi av Preussen|Fríðrikur I]] || 1688-1701 || 
|}


'''Kongadømið Preussen 1701-1918:'''

{| class="wikitable"
|-
! Kongur !! Ár !! Úrdr.
|-
| [[Fríðrikur 1. kongur av Preussen|Fríðrikur I]] || 1701-1713 || 
|-
| [[Fríðrikur Wilhelm 1. kongur av Preussen|Fríðrikur Wilhelm I]] || 1713-1740 ||
|-
| [[Fríðrikur 2. kongur av Preussen|Fríðrikur II]] || 1740-1786 || Kallaður Fríðrikur mikli
|-
| [[Fríðrikur Wilhelm 2. kongur av Preussen|Fríðrikur Wilhelm II]] || 1786-1797 ||
|-
| [[Fríðrikur Wilhelm 3. kongur av Preussen|Fríðrikur Wilhelm III]] || 1797-1840 || Var í kríggi  móti [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]
|-
| [[Fríðrikur Wilhelm 4. kongur av Preussen|Fríðrikur Wilhelm IV]] || 1840-1861 || 
|-
| [[Wilhelm 1. kongur av Preussen, týskur keisari|Wilhelm I]] || 1861-1888 || Gjørdist fyrsti týski keisarin 1. januar 1871, og setti [[Otto von Bismarck|Bismarck]] sum kanslara 
|-
| [[Fríðrikur 3. kongur av Preussen, týskur keisari|Fríðrikur III]] || 1888-1888 ||Annar týski keisarin. Vann [[Schleswig-Holstein|Slesvig]] frá [[Danmark]] í 1864
|-
| [[Wilhelm II týskur keisari|Wilhelm II]] || 1888-1918 ||Triði týski keisarin. Legði frá sær og fór í útlegd í [[Niðurlond]]um í 1918
|}





[[Bólkur:Týskland]]