Munurin millum rættingarnar hjá "Plátuspælari"

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Content deleted Content added
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 1: Linja 1:
[[Mynd:EdisonPhonograph.jpg|thumb|right|200px|Fonografur frá [[1890-árini|1890'unum]].]]
[[Mynd:VictorVPhonograph.jpg|thumb|right|200px|Grammofon frá [[1907]].]]
[[Mynd:Portable 78 rpm record player.jpg|thumb|right|200px|Grammofon frá [[1930-árini|1930'unum]].]]
[[Mynd:Portable 78 rpm record player.jpg|thumb|right|200px|Grammofon frá [[1930-árini|1930'unum]].]]
[[Mynd:Romanian pickup1.jpg|thumb|right|200px|Plátuspælari frá [[1970-árini|1970'unum]].]]
[[Mynd:Romanian pickup1.jpg|thumb|right|200px|Plátuspælari frá [[1970-árini|1970'unum]].]]
Linja 6: Linja 6:
[[Thomas Edison]] uppfann [[fonografur|fonografin]] í [[1877]], har foyran er løgd á ein súlindara.
[[Thomas Edison]] uppfann [[fonografur|fonografin]] í [[1877]], har foyran er løgd á ein súlindara.


Í [[1887]] uppfann [[Emile Berliner]] gramofonina, sum trokaði fonografin burtur fyrst í 1900-talinum.
Í [[1887]] uppfann [[Emile Berliner]] gramofonina (úr [[Grikskt mál|forngrikskum]] γράφειν ''gráphein'', skriva, og φωνή ''phōné'', ljóð), sum trokaði fonografin burtur fyrst í 1900-talinum.


Á føroyskum verður orðið plátuspælari brúkt um nýggjari, elektrisk tól, meðan gomul tól vanliga verða nevnd við gamla heitinum grammofon.
Á føroyskum verður orðið plátuspælari brúkt um nýggjari, elektrisk tól, meðan gomul tól vanliga verða nevnd við gamla heitinum grammofon.

Endurskoðan frá 10. jun 2015 kl. 11:04

Grammofon frá 1907.
Grammofon frá 1930'unum.
Plátuspælari frá 1970'unum.

Plátuspælari er tól, sum endurskapar ljóð úr eini langari, samanhangandi foyru á eini plátu.

Thomas Edison uppfann fonografin í 1877, har foyran er løgd á ein súlindara.

Í 1887 uppfann Emile Berliner gramofonina (úr forngrikskum γράφειν gráphein, skriva, og φωνή phōné, ljóð), sum trokaði fonografin burtur fyrst í 1900-talinum.

Á føroyskum verður orðið plátuspælari brúkt um nýggjari, elektrisk tól, meðan gomul tól vanliga verða nevnd við gamla heitinum grammofon.

Pláturnar hava 4 ymiskar snúðningsferðir, 78, 45, 33 ella 16 snúðningar um minuttin. Fyrst í 1900-talinum vórðu 78-plátur tær einastu. Men seinni vóru tær trokaðar burtur av 45 og 33. 16 bleiv ongantíð serliga vanligt.

78-pláturnar eru gjørdar úr skellakki, meðan 45- og 33-plátur eru gjørdar úr vinyli. Millum annað av tí at skellakk og vinyl eru sera ymisk í herðslu, skulu pláturnar hava rættiliga ymiskar nálir.

Í oktober 1982 komu feløgini Philips og Sony á marknaðin við Compact Disc, stytt CD og ofta nevnt fløga á føroyskum. Hendan mundi troka plátuna burtur síðst í 1990'unum, men plátan er blivin eitt sindur vanligari nú, enn hon var fyrst í hesi øldini.