Munurin millum rættingarnar hjá "Svalbarð"

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Content deleted Content added
HugoGardar (kjak | íkøst)
No edit summary
s iw
Linja 20: Linja 20:
'''Svalbarð''' (á [[Norskt mál|norskum]] ''Svalbard'') er [[Noreg|norskur]] oyggjaflokkur norðuri í [[Íshavinum]]. Svalbarð hevur umleið 2650 íbúgvar. Størstu búplássini eru [[Longyearbýur]]in, [[Barentsburg]] og [[Ný Ålesund]]. Skúlar eru á teim flestu búplássunum. Fyrr var stór loðdýraveiða í [[oyggj]]unum, men einasta vinna nú er námsvinna. [[Russland|Russar]] hava nøkur kolanám í [[Spitsbergen]]. Kanningarstøðir eru í oyggjunum. Sýslumaður stjórnar oyggjalandinum. Serstakar reglur eru í gildi, til dømis skal einki hervald vera. Lítil skattur fær arbeiðsfólk at fara til Svalbarðs. 60 prosent av Svalbarði eru undir jøklum. Skógur veksur ikki í [[arktis]]kum veðurlagi. Bara [[dýr]], sum hava lagað seg eftir viðurskifunum, eru har: [[hvítabjørn]], [[roysningur]], [[tjúrur]], [[kópur]], [[rípa]], [[fjallarevur]] og [[svalbarðsrein]]. Ansað verður væl eftir viðkvomu náttúruni. Ferðafólkini verða alt fleiri, og tey eru havd undir strongum eftirliti.
'''Svalbarð''' (á [[Norskt mál|norskum]] ''Svalbard'') er [[Noreg|norskur]] oyggjaflokkur norðuri í [[Íshavinum]]. Svalbarð hevur umleið 2650 íbúgvar. Størstu búplássini eru [[Longyearbýur]]in, [[Barentsburg]] og [[Ný Ålesund]]. Skúlar eru á teim flestu búplássunum. Fyrr var stór loðdýraveiða í [[oyggj]]unum, men einasta vinna nú er námsvinna. [[Russland|Russar]] hava nøkur kolanám í [[Spitsbergen]]. Kanningarstøðir eru í oyggjunum. Sýslumaður stjórnar oyggjalandinum. Serstakar reglur eru í gildi, til dømis skal einki hervald vera. Lítil skattur fær arbeiðsfólk at fara til Svalbarðs. 60 prosent av Svalbarði eru undir jøklum. Skógur veksur ikki í [[arktis]]kum veðurlagi. Bara [[dýr]], sum hava lagað seg eftir viðurskifunum, eru har: [[hvítabjørn]], [[roysningur]], [[tjúrur]], [[kópur]], [[rípa]], [[fjallarevur]] og [[svalbarðsrein]]. Ansað verður væl eftir viðkvomu náttúruni. Ferðafólkini verða alt fleiri, og tey eru havd undir strongum eftirliti.


Tað er bara í Svalbarði og í [[Føroyum]] at sólarmyrkingin fríggjadagin [[20. mars]] [[2015]] kann upplivast av landi.<ref>http://www.nord24.no/Svalbard____Ikke_kom_hit_20__mars___det_er_kaldt_og_vi_har_problemer_med_isbj_rner-5-32-20754.html</ref> Christin Kristoffersen, borgarstjóri í [[Longyearbýur|Longyearbýnum]], upplýsir fyri Ritzau, at tey vænta umleið 1500 ferðafólk til Svalbard í sambandi við sólarmyrkingina. Frammanundan búgva 2500 fólk á oynni og so er ikki pláss fyri fleiri, um trygdin framvegis skal haldast í hásæti. "Trygdin kemur fyrst, sjálvt tá tað er [[sólarmyrking]]. Tað er sólarmyrking, ja, men her er kalt, hotellini eru full og her eru [[hvítabjarnir]]. So halt teg burtur". Soleiðis ljóða boðini frá myndugleikunum á Svalbard til tey [[Ferðavinna|ferðafólk]], sum hava fingið hug at koma til Svalbard fyri at uppliva sólarmyrkingina. Tí hotellini eru øll fylt, og tað er bítandi kalt í [[mars]] mánaði, og [[hvítabjarnir]]nar sníkja seg runt. Í 2011 drap ein hvítabjørn ein bretskan tannáring á Svalbard, og tað er seinast at fólk eru dripin av hesum stóru djórunum har. Men í miðal verða tríggjar hvítabjarnir skotnar um árið av fólkum, sum skjóta í sjálvverju.<ref>http://www.avisa-hordaland.no/nyhende/npk/svalbard-----ikkje-kom-hit-for-aa-sjaa-solformoerkinga</ref><ref>http://nyhederne.tv2.dk/samfund/2015-03-13-afviser-sol-turister-hold-jer-vaek-her-er-udsolgt-bidende-koldt-og-isbjoerne</ref>
Tað er bara í Svalbarði og í [[Føroyum]] at [[Sólar yrkingi. 20. mars 2015|sólarmyrkingin]] fríggjadagin [[20. mars]] [[2015]] kann upplivast av landi.<ref>http://www.nord24.no/Svalbard____Ikke_kom_hit_20__mars___det_er_kaldt_og_vi_har_problemer_med_isbj_rner-5-32-20754.html</ref> Christin Kristoffersen, borgarstjóri í [[Longyearbýur|Longyearbýnum]], upplýsir fyri Ritzau, at tey vænta umleið 1500 ferðafólk til Svalbard í sambandi við sólarmyrkingina. Frammanundan búgva 2500 fólk á oynni og so er ikki pláss fyri fleiri, um trygdin framvegis skal haldast í hásæti. "Trygdin kemur fyrst, sjálvt tá tað er [[sólarmyrking]]. Tað er sólarmyrking, ja, men her er kalt, hotellini eru full og her eru [[hvítabjarnir]]. So halt teg burtur". Soleiðis ljóða boðini frá myndugleikunum á Svalbard til tey [[Ferðavinna|ferðafólk]], sum hava fingið hug at koma til Svalbard fyri at uppliva sólarmyrkingina. Tí hotellini eru øll fylt, og tað er bítandi kalt í [[mars]] mánaði, og [[hvítabjarnir]]nar sníkja seg runt. Í 2011 drap ein hvítabjørn ein bretskan tannáring á Svalbard, og tað er seinast at fólk eru dripin av hesum stóru djórunum har. Men í miðal verða tríggjar hvítabjarnir skotnar um árið av fólkum, sum skjóta í sjálvverju.<ref>http://www.avisa-hordaland.no/nyhende/npk/svalbard-----ikkje-kom-hit-for-aa-sjaa-solformoerkinga</ref><ref>http://nyhederne.tv2.dk/samfund/2015-03-13-afviser-sol-turister-hold-jer-vaek-her-er-udsolgt-bidende-koldt-og-isbjoerne</ref>


== Politikkur ==
== Politikkur ==

Endurskoðan frá 14. mar 2015 kl. 21:21

Navn: Mynd:SysselmanLogo.jpg Svalbarð
Land: Noreg
Umsitingarmiðdepil: Longyearbýur
Guvernør: Odd Olsen Ingerø
Vídd: 62,700 km²
(Bjarnoy og aðrar
smáoyggjar íroknaðar).
Fólkatal (2013): 2 642
Heimasíða: Sysselmannen

Svalbarðnorskum Svalbard) er norskur oyggjaflokkur norðuri í Íshavinum. Svalbarð hevur umleið 2650 íbúgvar. Størstu búplássini eru Longyearbýurin, Barentsburg og Ný Ålesund. Skúlar eru á teim flestu búplássunum. Fyrr var stór loðdýraveiða í oyggjunum, men einasta vinna nú er námsvinna. Russar hava nøkur kolanám í Spitsbergen. Kanningarstøðir eru í oyggjunum. Sýslumaður stjórnar oyggjalandinum. Serstakar reglur eru í gildi, til dømis skal einki hervald vera. Lítil skattur fær arbeiðsfólk at fara til Svalbarðs. 60 prosent av Svalbarði eru undir jøklum. Skógur veksur ikki í arktiskum veðurlagi. Bara dýr, sum hava lagað seg eftir viðurskifunum, eru har: hvítabjørn, roysningur, tjúrur, kópur, rípa, fjallarevur og svalbarðsrein. Ansað verður væl eftir viðkvomu náttúruni. Ferðafólkini verða alt fleiri, og tey eru havd undir strongum eftirliti.

Tað er bara í Svalbarði og í Føroyum at sólarmyrkingin fríggjadagin 20. mars 2015 kann upplivast av landi.[1] Christin Kristoffersen, borgarstjóri í Longyearbýnum, upplýsir fyri Ritzau, at tey vænta umleið 1500 ferðafólk til Svalbard í sambandi við sólarmyrkingina. Frammanundan búgva 2500 fólk á oynni og so er ikki pláss fyri fleiri, um trygdin framvegis skal haldast í hásæti. "Trygdin kemur fyrst, sjálvt tá tað er sólarmyrking. Tað er sólarmyrking, ja, men her er kalt, hotellini eru full og her eru hvítabjarnir. So halt teg burtur". Soleiðis ljóða boðini frá myndugleikunum á Svalbard til tey ferðafólk, sum hava fingið hug at koma til Svalbard fyri at uppliva sólarmyrkingina. Tí hotellini eru øll fylt, og tað er bítandi kalt í mars mánaði, og hvítabjarnirnar sníkja seg runt. Í 2011 drap ein hvítabjørn ein bretskan tannáring á Svalbard, og tað er seinast at fólk eru dripin av hesum stóru djórunum har. Men í miðal verða tríggjar hvítabjarnir skotnar um árið av fólkum, sum skjóta í sjálvverju.[2][3]

Politikkur

Í 1925 var Svalbarð við semju millum stórveldini og onnur avvarandi lond lagt undir norskt yvirvald og fyrisæti, tó so at fólk úr hinum semjulondunum kunna fáa virkisrætt. Oyggjarnar mugu ikki búgvast út hernaðarliga.

Fleiri lond hava troytt náttúruríkidømi í og undir Svalbarði, men í 1920 fekk Noreg yvirvaldsrættin, tá ið Svalbarðssáttmálin var gjørdur. Í Svalbardtraktatini verður staðfest, at Norra hevur fullan og órørligan hægstarætt yvir Svalbard, at Svalbard er ein partur av kongríkinum Norra, og at tað er Norra, sum tryggjar, at lógirnar, sum fevna um oyggjabólkin verða hildnar. Eisini verður staðfest, at borgarar og feløg úr øllum londunum, sum hava skrivað undir traktatina hava javnbjóðis rættindi til fiskiveiðu og alt slag av sjóvinnu-, ídnaðar-, náms- og handilsvirksemi á oyggjunum. Hetta hava m.a. russar gjørt brúk av í Barentsburg og hava útvegað Russlandi fótafesti á Svalbard. Øll árini síðani traktatin varð undirskrivað hevur Norra rikið námsvinnu á Svalbard, og hetta hevur verið grundarlagið undir búsetingini í Spitsbergen.

Keldur

  1. http://www.nord24.no/Svalbard____Ikke_kom_hit_20__mars___det_er_kaldt_og_vi_har_problemer_med_isbj_rner-5-32-20754.html
  2. http://www.avisa-hordaland.no/nyhende/npk/svalbard-----ikkje-kom-hit-for-aa-sjaa-solformoerkinga
  3. http://nyhederne.tv2.dk/samfund/2015-03-13-afviser-sol-turister-hold-jer-vaek-her-er-udsolgt-bidende-koldt-og-isbjoerne

Sí eisini