Munurin millum rættingarnar hjá "Italia"
EileenSanda (kjak | íkøst) No edit summary |
EileenSanda (kjak | íkøst) sNo edit summary |
||
Linja 38: | Linja 38: | ||
[[Mánadagur|Mánadagin]] [[6. apríl]] í [[2009]] varð [[Abruzzo]]-landsparturin í Italia raktur av einum [[Jarðskjálvti|jarðskjálvta]], ið varð máldur til 6,3 á richterstiganum. 308 fólk lótu lív. Skjálvtin legði m.a. í oyði søguliga miðbýin í landspartahøvuðsstaðnum [[L’Aquila]], ið varð harðast rakti býurin í landspartinum. |
[[Mánadagur|Mánadagin]] [[6. apríl]] í [[2009]] varð [[Abruzzo]]-landsparturin í Italia raktur av einum [[Jarðskjálvti|jarðskjálvta]], ið varð máldur til 6,3 á richterstiganum. 308 fólk lótu lív. Skjálvtin legði m.a. í oyði søguliga miðbýin í landspartahøvuðsstaðnum [[L’Aquila]], ið varð harðast rakti býurin í landspartinum. |
||
== Fólkatalsfrøði == |
|||
[[Mynd:Popolazione Italia 1861 2008.jpg|250px|thumbnail|left|Fólkatalið í Italia er vaksið nógv síðan 1861]] |
|||
== Landfrøði == |
== Landfrøði == |
||
[[Mynd:Regionen in Italien beschriftet.png|250px|thumbnail|Kort yvir tær 20 regiónirnar í Italia]] |
[[Mynd:Regionen in Italien beschriftet.png|250px|left|thumbnail|Kort yvir tær 20 regiónirnar í Italia]] |
||
[[Mynd:Pano vico d'elsa.jpg|250px|thumbnail|Landslag í Tuskana]] |
|||
Stivlaskapaða landið er norðan úr høgu, jøkulklæddu [[Alpurnar|Alpunum]] suður í turra, heita fjallalendið, langt suðuri í [[Miðjarðarhav]]i. [[Sardinia]] og [[Silkioy]], ið eru størstu oyggjar í [[Miðjarðarhav]]i, hoyra báðar til Italia. Beint sunnan fyri [[Sikiloy]] er lítla sjálvstøðuga oyggjalandið [[Malta]]. Á italska meginlandinum eru tvey smá ríki, [[San Marino]] og [[Vatikanið|Vatikanríkið]]. [[Róm]], eisini kallaður tann ævigi býurin, er [[høvuðsstaður]]in. Navnið tann ævigi ber hann av sonnum. |
Stivlaskapaða landið er norðan úr høgu, jøkulklæddu [[Alpurnar|Alpunum]] suður í turra, heita fjallalendið, langt suðuri í [[Miðjarðarhav]]i. [[Sardinia]] og [[Silkioy]], ið eru størstu oyggjar í [[Miðjarðarhav]]i, hoyra báðar til Italia. Beint sunnan fyri [[Sikiloy]] er lítla sjálvstøðuga oyggjalandið [[Malta]]. Á italska meginlandinum eru tvey smá ríki, [[San Marino]] og [[Vatikanið|Vatikanríkið]]. [[Róm]], eisini kallaður tann ævigi býurin, er [[høvuðsstaður]]in. Navnið tann ævigi ber hann av sonnum. |
||
⚫ | |||
* [[Milano]] |
|||
* [[Firense]] |
|||
* [[Torino]] |
|||
* [[Napoli]] |
|||
* [[Róm]] |
|||
* [[Palermo]] |
|||
* [[Bologna]] |
|||
* [[Venesia]] |
|||
* [[Cagliari]] |
|||
* [[Bari]] |
|||
* [[Genova]] |
|||
== Regiónir == |
== Regiónir == |
||
Linja 61: | Linja 50: | ||
Italia er býtt sundur í 20 fyrisitingarligar regiónir: |
Italia er býtt sundur í 20 fyrisitingarligar regiónir: |
||
{| class="sortable wikitable" style="text-align:left; width:45%; float: |
{| class="sortable wikitable" style="text-align:left; width:45%; float:right;" |
||
|- |
|- |
||
! Región !! Høvuðsbýur !! Stødd (km²) !! Stødd (sq mi) !! Fólkatal |
! Región !! Høvuðsbýur !! Stødd (km²) !! Stødd (sq mi) !! Fólkatal |
||
Linja 166: | Linja 155: | ||
|} |
|} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
Nakrir av størru býunum í Italia eru: [[Milano]], [[Firense]], [[Torino]], [[Napoli]], [[Róm]], [[Palermo]], [[Bologna]], [[Venesia]], [[Cagliari]], [[Bari]] og [[Genova]]. |
|||
⚫ | |||
* [[Rom]] |
* [[Rom]] |
||
Endurskoðan frá 26. apr 2013 kl. 23:11
| |||
Tjóðarslagorð: Onki | |||
Tjóðsangur: Fratelli d'italia | |||
Alment mál | Italskt | ||
Høvuðsstaður | Rom | ||
Forseti | Giorgio Napolitano | ||
Forsætisráðharri | Mario Monti | ||
Fullveldi | 17. mars 1861 | ||
Vídd - tilsamans - vøtn (%) |
301.230 km² 2,4 | ||
Íbúgvar - tilsamans 2006 - tættleiki |
58 133 509 197,5/km² | ||
Gjaldoyra | Evro | ||
Tíðarøki | UTC +1 | ||
Økisnavn á alnetinum | .it | ||
Telefonkota | +39
| ||
Italia (italskt: Repubblica Italiana) er lýðveldi í Evropa. Italia hevur mark við Frakland, Sveis, Eysturríki, Slovenia, San Marino og Vatikan Býur. Høvuðsstaður er Rom, og londinum hevur umleið 60 mió íbúgvar. Høvuðsmálið er italskt. Flestu fólk í Italia eru katolikkar.
Søga
Italia er land við ríkari søgu, og serliga tvey tíðarskeið: Rómverjatíðin í fornøld og endur reinartíðin, sum tók seg upp í 15. øld, hava veitt landinum dýran mentanararv. Hóast Italia nú á døgum er av fremstu ídnaðarlondum í heimunum, er stórur munur á ríku ídnaðarøkjunum fyri norðan og fátakækaru landbúnaðarøkjum fyri sunnan. Stóri búskaparligi munurin elvir til spenning í landinum og er ein av atvoldunum til mongu stjórnarskiftini.
Stóran part av søgu sínari hevur Italia verið sundurbýtt land. Fyrstu ferð ríkið varð sameint var í rómverjatíðini, tá ið máttmikla Rómverjaríkinum. Í miðøld var landið býtt sundur í mong ríki, og tað varð ikki savnað aftur fyrr enn í 1870.
Jarðskjálvti 2008
Mánadagin 6. apríl í 2009 varð Abruzzo-landsparturin í Italia raktur av einum jarðskjálvta, ið varð máldur til 6,3 á richterstiganum. 308 fólk lótu lív. Skjálvtin legði m.a. í oyði søguliga miðbýin í landspartahøvuðsstaðnum L’Aquila, ið varð harðast rakti býurin í landspartinum.
Fólkatalsfrøði
Landfrøði
Stivlaskapaða landið er norðan úr høgu, jøkulklæddu Alpunum suður í turra, heita fjallalendið, langt suðuri í Miðjarðarhavi. Sardinia og Silkioy, ið eru størstu oyggjar í Miðjarðarhavi, hoyra báðar til Italia. Beint sunnan fyri Sikiloy er lítla sjálvstøðuga oyggjalandið Malta. Á italska meginlandinum eru tvey smá ríki, San Marino og Vatikanríkið. Róm, eisini kallaður tann ævigi býurin, er høvuðsstaðurin. Navnið tann ævigi ber hann av sonnum.
Regiónir
Italia er býtt sundur í 20 fyrisitingarligar regiónir:
Región | Høvuðsbýur | Stødd (km²) | Stødd (sq mi) | Fólkatal |
---|---|---|---|---|
Abruzzo | L'Aquila | 10.763 | 4.156 | 1.342.177 |
Aosta Valley | Aosta | 3.263 | 1.260 | 128.129 |
Apulia | Bari | 19.358 | 7.474 | 4.090.577 |
Basilicata | Potenza | 9.995 | 3.859 | 587.680 |
Calabria | Catanzaro | 15.080 | 5.822 | 2.011.537 |
Campania | Napoli | 13.590 | 5.247 | 5.833.131 |
Emilia-Romagna | Bolonja | 22.446 | 8.666 | 4.429.766 |
Friuli-Venezia Giulia | Trieste | 7.858 | 3.034 | 1.235.761 |
Lazio | Róm | 17.236 | 6.655 | 5.724.365 |
Liguria | Genova | 5.422 | 2.093 | 1.616.993 |
Lombardy | Milano | 23.844 | 9.206 | 9.909.348 |
Marche | Ancona | 9.366 | 3.616 | 1.564.886 |
Molise | Campobasso | 4.438 | 1.713 | 319.834 |
Piemonte | Torino | 25.402 | 9.808 | 4.456.532 |
Sardinia | Kagliari | 24.090 | 9.301 | 1.675.286 |
Sisilia | Palermo | 25.711 | 9.927 | 5.050.486 |
Tuskana | Firenze | 22.993 | 8.878 | 3.749.074 |
Trentino-Alto Adige/Südtirol | Trento | 13.607 | 5.254 | 1.036.639 |
Umbria | Perugia | 8.456 | 3.265 | 906.675 |
Veneto | Venezia | 18.399 | 7.104 | 4.936.197 |
Størri býir
Nakrir av størru býunum í Italia eru: Milano, Firense, Torino, Napoli, Róm, Palermo, Bologna, Venesia, Cagliari, Bari og Genova.
Hygg eisini at
Keldur