Munurin millum rættingarnar hjá "Massachusetts"
s r2.7.2) (bottur leggur aftrat: pa:ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ |
s Bot: Migrating 141 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q771 (translate me) |
||
| Linja 53: | Linja 53: | ||
[[Bólkur:Amerikanskir lutstatir]] |
[[Bólkur:Amerikanskir lutstatir]] |
||
[[af:Massachusetts]] |
|||
[[an:Massachusetts]] |
|||
[[ang:Massachusetts]] |
|||
[[ar:ماساتشوستس]] |
|||
[[arc:ܡܐܣܐܬܫܘܣܬܣ]] |
|||
[[arz:ماساتشوستس]] |
|||
[[ast:Massachusetts]] |
|||
[[ay:Massachusetts suyu]] |
|||
[[az:Massaçusets]] |
|||
[[bar:Massachusetts]] |
|||
[[bat-smg:Masačusetsos]] |
|||
[[bcl:Massachusetts]] |
|||
[[be:Штат Масачусетс]] |
|||
[[be-x-old:Масачусэтс]] |
|||
[[bg:Масачузетс]] |
|||
[[bi:Massachusetts]] |
|||
[[bn:ম্যাসাচুসেট্স]] |
|||
[[bpy:ম্যাসাচুসেট্স]] |
|||
[[br:Massachusetts]] |
|||
[[bs:Massachusetts]] |
|||
[[ca:Massachusetts]] |
|||
[[ckb:ماساچووسیتس]] |
|||
[[co:Massachusetts]] |
|||
[[cs:Massachusetts]] |
|||
[[cv:Массачусетс]] |
|||
[[cy:Massachusetts]] |
|||
[[da:Massachusetts]] |
|||
[[de:Massachusetts]] |
|||
[[diq:Massachusetts]] |
|||
[[el:Μασαχουσέτη]] |
|||
[[en:Massachusetts]] |
|||
[[eo:Masaĉuseco]] |
|||
[[es:Massachusetts]] |
|||
[[et:Massachusetts]] |
|||
[[eu:Massachusetts]] |
|||
[[fa:ماساچوست]] |
|||
[[fi:Massachusetts]] |
|||
[[fr:Massachusetts]] |
|||
[[frp:Massachusetts]] |
|||
[[frr:Massachusetts]] |
|||
[[fy:Massachusetts]] |
|||
[[ga:Massachusetts]] |
|||
[[gag:Massachusetts]] |
|||
[[gd:Massachusetts]] |
|||
[[gl:Massachusetts]] |
|||
[[gn:Massachusetts]] |
|||
[[gv:Massachusetts]] |
|||
[[hak:Mà-sat-tsû-set]] |
|||
[[haw:Makakukeka]] |
|||
[[he:מסצ'וסטס]] |
|||
[[hi:मैसाचूसिट्स]] |
|||
[[hif:Massachusetts]] |
|||
[[hr:Massachusetts]] |
|||
[[ht:Masachosèt]] |
|||
[[hu:Massachusetts]] |
|||
[[hy:Մասաչուսեթս]] |
|||
[[ia:Massachusetts]] |
|||
[[id:Massachusetts]] |
|||
[[ie:Massachusetts]] |
|||
[[ig:Másáchusẹts]] |
|||
[[ik:Massachusetts]] |
|||
[[ilo:Massachusetts]] |
|||
[[io:Massachusetts]] |
|||
[[is:Massachusetts]] |
|||
[[it:Massachusetts]] |
|||
[[iu:ᒫᓵᓲᓰᑦᔅ]] |
|||
[[ja:マサチューセッツ州]] |
|||
[[jv:Massachusetts]] |
|||
[[ka:მასაჩუსეტსი]] |
|||
[[ko:매사추세츠 주]] |
|||
[[ku:Massachusetts]] |
|||
[[kw:Massachusetts]] |
|||
[[la:Massachusetta]] |
|||
[[lad:Massachusetts]] |
|||
[[li:Massachusetts]] |
|||
[[lij:Massachusetts]] |
|||
[[lmo:Massachusetts]] |
|||
[[lt:Masačusetsas]] |
|||
[[lv:Masačūsetsa]] |
|||
[[mg:Massachusetts]] |
|||
[[mi:Massachusetts]] |
|||
[[mk:Масачусетс]] |
|||
[[ml:മസാച്യുസെറ്റ്സ്]] |
|||
[[mn:Массачусеттс]] |
|||
[[mr:मॅसेच्युसेट्स]] |
|||
[[mrj:Массачусетс]] |
|||
[[ms:Massachusetts]] |
|||
[[my:မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ်]] |
|||
[[mzn:ماساچوست]] |
|||
[[nah:Massachusetts]] |
|||
[[nds:Massachusetts]] |
|||
[[nl:Massachusetts]] |
|||
[[nn:Massachusetts]] |
|||
[[no:Massachusetts]] |
|||
[[nv:Méésíchóoshish Hahoodzo]] |
|||
[[oc:Massachusetts]] |
|||
[[os:Массачусетс]] |
|||
[[pa:ਮੈਸਾਚੂਸਟਸ]] |
|||
[[pam:Massachusetts]] |
|||
[[pap:Massachusetts]] |
|||
[[pl:Massachusetts]] |
|||
[[pms:Massachusetts]] |
|||
[[pnb:میساچیوسٹس]] |
|||
[[pt:Massachusetts]] |
|||
[[qu:Massachusetts suyu]] |
|||
[[rm:Massachusetts]] |
|||
[[ro:Massachusetts]] |
|||
[[ru:Массачусетс]] |
|||
[[scn:Massachusetts]] |
|||
[[se:Massachusetts]] |
|||
[[sh:Massachusetts]] |
|||
[[simple:Massachusetts]] |
|||
[[sk:Massachusetts]] |
|||
[[sl:Massachusetts]] |
|||
[[sq:Massachusetts]] |
|||
[[sr:Масачусетс]] |
|||
[[sv:Massachusetts]] |
|||
[[sw:Massachusetts]] |
|||
[[ta:மாசச்சூசெட்ஸ்]] |
|||
[[th:รัฐแมสซาชูเซตส์]] |
|||
[[tl:Massachusetts]] |
|||
[[tr:Massachusetts]] |
|||
[[tt:Массачусетс]] |
|||
[[ug:Massachuséts Shitati]] |
|||
[[uk:Массачусетс]] |
|||
[[ur:میساچوسٹس]] |
|||
[[uz:Massachusetts]] |
|||
[[vec:Massachusetts]] |
|||
[[vi:Massachusetts]] |
|||
[[vo:Massachusetts]] |
|||
[[war:Massachusetts]] |
|||
[[wuu:马萨诸塞]] |
|||
[[xal:Масачуусиц]] |
|||
[[xmf:მასაჩუსეთსი]] |
|||
[[yi:מאסאטשוסעטס]] |
|||
[[yo:Massachusetts]] |
|||
[[za:Massachusetts]] |
|||
[[zh:麻薩諸塞州]] |
|||
[[zh-min-nan:Massachusetts]] |
|||
[[zh-yue:麻省]] |
|||
[[zu:Massachusetts]] |
|||
Endurskoðan frá 8. mar 2013 kl. 19:27
| Flagg | Skjøldur |
|---|---|
|
|
| |
| Land: |  USA
|
| Alment mál: | Onki |
| Høvuðsstaður: | Boston |
| Størsta býur: | Boston |
| Innlima: | 6. februar 1788 |
| Guvernørur: | Deval Patrick (D) |
| Vídd: | 27,336 km² |
| Íbúgvar (2012): | 6 587 536 |
| fyri km²: | 324.0/km² |
| Tíðarzona: | UTC -5/-4 |
| Heimasíða: | www.mass.gov |
Samveldið Massachusetts (enskt: Commonwealth of Massachusetts) er lutstatur í Sambandsríki Amerika við umleið 6,3 mió. íbúgvar. Høvuðsstaðurin og størsti býurin er Boston. Í 1788 bleiv Massachusetts lutstatur í USA. Í norðri hevur hann mark við New Hampshire og Vermont, í suðri við Rhode Island og Connecticut, og í vestri við New York. Atlantshavið liggur í eystri. Eyknevni hansara er Víkstaturin (enskt: Bay State). Norðari parturin í Massachusetts varð seinni til statin Maine.
Upprunafólkið í Massachusetts eru indiánar. Síðan 18. øld hevur Massachusetts tikið ímóti nógvum fólkum við ymiskari mentan. Innflytarar eru komnir úr Evropa, Afrika og Ásia.
Søga
Niðursetufólkið
Bretskir keypmenn og átrúnaðarlig flóttafólk búsettu seg í niðursetuøkjum sum Plymouth (í 1620) og Massachusetts Bay (í 1630) í Massachusetts. Tey komu við vónum um at røkja sína trúgv uttan uppílegging av høvuðkambum, biskupum, prestum og øðrum, sum trýstu tey at hoyra til almennu kirkjuna. Niðursetufólkini ella pílagrímarnir vóru ein blandingur av fólkum ymsastaðnis frá: serliga týskarar, fraklendingar og onglendingar. Teir síðstnevndu búsettu seg í landnyrðingshorninum, t.d. í Boston. Niðurlendskir og svenskir niðursetumenn komu eisini hagar. Fyrst í 17. øld vóru mangir protestantar ónøgdir við bretsku kirkjuna. Ein protestantiskur sertrúarflokkur, loysingarmenninir (separatistarnir), seinni nevndir pílagrímarnir, gjørdi av at fara til Massachusetts. Teir vónaðu at kunna seta seg niður og dyrka sína trúgv í friði og náðum. Í september í 1620 fóru um 100 pílagrímar úr Stóra Bretlandi við skipunum Mayflower. Mayflower var upprunaliga farmaskip og ikki bygt at flyta fólk. Teir ætlaðu at sigla til Virginia, men eftir harðbalna ferð komu teir til Massachusetts [1].
Áðrenn teir stigu fótin á land, gjørdu teir Mayflowersáttmálan, sum segði, hvussu teir skuldu stýra niðursetubygd síni [2], ið teir nevndu Plymouthlundin. Helvtin av niðursetufólkunum livdu ikki fyrsta veturin av í Massachusetts, og niðursetubygdin Plymouth hevði helst doyð út, høvdu indiánararnir, sum búðu tætt við, ikki hjálpt teimum. Men Plymouth hóraði undan, og sum tíðin leið, kom hon reiðiliga fyri seg. Tíggju ár eftir at pílagrímarnir komu til USA, fóru reinleikabrøðurnir (puritanararnir) at flyta til Massachusetts í stórum tali. Reinleikabrøðurnir stovnaðu lærda háskúlan í Harvard í 1636. Nakað norðan fyri Plymouth er Boston; hann er ein av teimum elstu býunum í Amerika, og har er góð skipahavn. Nógv vara, sum kemur til Massachusetts, verður uppskipað har.
Keldur
- ↑ Cheney, Glenn Alan (2007). Thanksgiving: The Pilgrims' First Year in America. New London Librarium
- ↑ http://www.shipsonstamps.org/Topics/html/pilgrim.htm