Munurin millum rættingarnar hjá "Lívrunnin evnafrøði"

Content deleted Content added

Inline

Endurskoðan frá 8. mar 2013 kl. 15:12

Lívrunnin evnafrøði er tað økið innan evnafrøði sum snýr seg um tær sambindingarnar sum innihalda karbon (kolevni) og hydrogen (vatnevni). Hetta økið verður kalla lívrunnið av tí, at man fyrr helt at tær lívrunnu sambindingarnar bert kundu fáast úr livandi organismum, og ikki skapast kunstiga á eini starvsstovu.

Lívrunnar sambindingar eru sostatt mýl, ið innihalda karbon og hydrogen, men kunnu eisini innihalda onnur frumevni. Nógvar lívrunnar sambindingar innihalda nitrogen, oxygen, halogenir og, meir sjáldsamt, fosfor og svávul.

Dømi um nøkur einfald lívrunnin mýl:

alt text

Bólkar av lívrunnum sambindingum

Tað finnast sera nógv sløg av lívrunnum sambindingum og tí er neyðugt at greina tær í ymiskar bólkar. Bólkað verður eftir hvussu mýlið er samansett og hvørji frumevni finnast í mýlinum. Frumevni festa seg ofta á ávísan hátt og hetta ger at vit fáa sokallaðir funktionellir bólkar. Tey mýlini, ið bert innihalda karbon- og hydrogenatomir, verða nevnd antin alkan, alken ella alkyn. Ein alkan hevur bert einkultbindingar, ein alken hevur eina ella fleiri dupultbindingar og ein alkyn hevur eina ella fleiri trýdupultbindingar.

Dømi um funktionellar bólkar:

Navngeving

Fyri at halda skil á øllum hesum ymisku sambindingum verður IUPAC-skipanin nýtt. Hetta er ein skipan sum ásetir júst hvussu lívrunnin mýl skulu nevnast. Sambindingar sum hava verið kendar leingi og nógv nýttar hava ofta fingið eitt sokallað trivialnavn. T.d. er edikssýra eitt trivialnavn fyri ethansýru og formaldehyd er eitt trivialnavn fyri methanal.

Sí eisini

Lívevnafrøði

@@ Linja 35: / Linja 35: @@
 [[Bólkur:Lívrunnin evnafrøði|*]]
-[[af:Organiese chemie]]
-[[an:Quimica organica]]
-[[ar:كيمياء عضوية]]
-[[as:জৈৱ ৰসায়ন]]
-[[bat-smg:Uorganėnė chemėjė]]
-[[be:Арганічная хімія]]
-[[be-x-old:Арганічная хімія]]
-[[bg:Органична химия]]
-[[bn:জৈব রসায়ন]]
-[[bs:Organska hemija]]
-[[ca:Química orgànica]]
-[[cs:Organická chemie]]
-[[cv:Органикăллă хими]]
-[[cy:Cemeg organig]]
-[[da:Organisk kemi]]
-[[de:Organische Chemie]]
-[[dsb:Organiska chemija]]
-[[el:Οργανική χημεία]]
-[[en:Organic chemistry]]
-[[eo:Organika kemio]]
-[[es:Química orgánica]]
-[[et:Orgaaniline keemia]]
-[[eu:Kimika organiko]]
-[[fa:شیمی آلی]]
-[[fi:Orgaaninen kemia]]
-[[fiu-vro:Orgaanilinõ keemiä]]
-[[fr:Chimie organique]]
-[[fur:Chimiche organiche]]
-[[gl:Química orgánica]]
-[[he:כימיה אורגנית]]
-[[hi:कार्बनिक रसायन]]
-[[hif:Organic chemistry]]
-[[hr:Organska kemija]]
-[[ht:Chimi òganik]]
-[[hu:Szerves kémia]]
-[[ia:Chimia organic]]
-[[id:Kimia organik]]
-[[io:Karbo-kemio]]
-[[is:Lífræn efnafræði]]
-[[it:Chimica organica]]
-[[ja:有機化学]]
-[[jv:Kimia organik]]
-[[ka:ორგანული ქიმია]]
-[[kk:Органикалық химияның ғылым ретінде пайда болуы, дамуы және маңызы]]
-[[kn:ಇಂಗಾಲೀಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ]]
-[[ko:유기화학]]
-[[la:Chemia organica]]
-[[lb:Organesch Chimie]]
-[[lmo:Chimica urganiga]]
-[[lt:Organinė chemija]]
-[[lv:Organiskā ķīmija]]
-[[mk:Органска хемија]]
 [[ml:ഓര്‍ഗാനിക് രസതന്ത്രം]]
-[[mn:Органик хими]]
-[[ms:Kimia organik]]
-[[mt:Kimika organika]]
-[[my:ဩဂဲနစ် ဓာတုဗေဒ]]
-[[nds:Orgaansch Chemie]]
-[[nl:Organische chemie]]
-[[nn:Organisk kjemi]]
-[[no:Organisk kjemi]]
-[[nov:Organi kemie]]
-[[oc:Quimia organica]]
-[[pl:Chemia organiczna]]
-[[pnb:آرگینک کیمسٹری]]
-[[pt:Química orgânica]]
-[[ro:Chimie organică]]
-[[ru:Органическая химия]]
-[[rue:Орґанічна хемія]]
-[[scn:Chìmica urgànica]]
-[[sh:Organska kemija]]
-[[si:කාබනික ද්‍රව්‍යවල ලක්ෂණ]]
-[[simple:Organic chemistry]]
-[[sk:Organická chémia]]
-[[sl:Organska kemija]]
-[[sq:Kimia organike]]
-[[sr:Органска хемија]]
-[[su:Kimia organik]]
-[[sv:Organisk kemi]]
-[[ta:கரிம வேதியியல்]]
-[[th:เคมีอินทรีย์]]
-[[tl:Kimikang organiko]]
-[[tr:Organik kimya]]
-[[uk:Органічна хімія]]
-[[ur:نامیاتی کیمیا]]
-[[vi:Hóa hữu cơ]]
 [[war:Organiko kimika]]
-[[yi:ארגאנישע כעמיע]]
-[[zh:有机化学]]
-[[zh-min-nan:Iú-ki hoà-ha̍k]]
-[[zh-yue:有機化學]]