Hvalba

Hvalba
Postnummar	FO 850
Kommuna	Hvalbiar kommuna
Markatal	98-13-00 mk.gl.sk.
Íbúgvar (2009)	625

Hvalba er ein bygd í Suðuroy og ein kommuna, Hvalbiar kommuna, ið fevnir um bygdirnar Hvalba, Sandvík og Nes-Hvalba. Oyggin Lítla Dímun hoyrir eisini til sóknina í Hvalba og Sandvík. Hvalba er næstnorðasta bygd í Suðuroynni. Bygdin er bundin saman við grannabygdunum Trongisvág fyri sunnan og Sandvík fyri norðan við tveimum tunlum. Hvalbiartunnilin, sum er millum Trongisvág og Hvalba er Føroya elsti tunnil, hann var gjørdur í 1963 og er beint við kolanámini. Sandvíkstunnilin er á norðara armi av Hvalbiarfirði, eystanfyri Hvalbiarbygd. Tunnilin varð tikin í brúk í 1970.

Fiskieiði

Í Hvalba er tvírøtt. Har er lendandi bæði fyri eystan og fyri vestan. Lendingin fyri vestan sæst á frímerkinum og eitur Fiskieiðið, eisini rópt Hvalbiareiðið. Hon var sera trupul at nýta, tí har er bratt og høgt oman á sjógv, men tíðliga í 20. øld var gjørt eitt stórt arbeiði har, so lendingarviðurskiftini gjørdust rættiliga góð. Hetta var í teirri tíðini, tá ið árabátar vórðu nýttir. Seinri eru fiskiførini vorðin størri, hava fingið motor og sigla skjótari, so nýtslan av Fiskieiðinum sum lending er fallin burtur. Tó verður lendingin á Fiskieiðinum nú brúkt til stuttleika túrar og til ferðavinnu. Túrar verða gjørdir fyri ferðafólk, bæði føroyingar og útlendingar.

Norðbergseiði

Norðara eiði í Hvalba eitur Norðbergseiði. Tað er vakurt náttúruøkið, sum m.a. verður vitjað av ferðafólki, bæði av føroyingum og útlendingum. Í 2009 byrjaði ein bólkur av hvalbingum at bjóða síging á Norðbergseiðinum sum ferðavinnumál. Tað var væl eyndað og í 2010 vóru tað uppaftur fleiri, ið royndu at síga á Norðbergseiðinum enn tað vóru árið fyri. Norðanfyri sjálvt eiði er bergið Norðberg, sum eiði eitur eftir. Eitt hol er í helluni á Norðbergseiðinum, har er stik sett rundanum, so fólk ikki detta niður í tað. Havið sæst niður gjøgnum holið. Niðri á helluni á Norðbergseiðinum er sermerkt stabbagrót.

Kolanám í Hvalba

Suðuroy er einasta oyggj í Føroyum sum hevur havt kolaframleiðslu. Hildið verður við vissu, at kolasøgan í Suðuroynni í hvussu so er byrjaði í 1770'unum, um ikki fyrr. Kolanám (kolaminur) og framleiðsla hevur verið í Hvalba, í Rangabotni í Trongisvágurog í Fámjin. Hvalba er einasta stað í Føroyum, har tað enn er kolaframleiðsla. Seinasta kolanámið, sum var sunnanfyri tunnilsmunnan Hvalbiar megin lat aftur í 2009. Í 2009-10 byrjaði so arbeiði uppá at gera eitt nýtt kolanám á fjallinum norðanvert tunnilsmunnan. Gamla kolanámið var umleið 30 ára gamalt og er nú í so ringum standi, at tað ikki kann brúkast til ferðavinnu longur, tað var annars sera vælumtókt at vísa fram til skúlaflokkar og bólkar av ferðafólki. Men ætlanin er at brúka tað nýggja námið til ferðavinnu eisini.

Bóltfelagið Royn

Hvalba hevur eitt virki bóltfelag, sum eitur Royn. Felagið varð stovnað 23. oktober 1923. Í 2010 spældi Royn í 3. deild. Teir gjørdust nummar 3, men ryktu upp í 2. deild, av tí at felagið sum gjørdist nummar tvey longu hevði eitt lið í 2. deild frammanundan. Royn hevur eisini lið í fleiri av barnadeildunum. Felagið hevur fyrr samstarvað við onnur feløg í oynni, og í 2010 var dreingjaliðið felags við TB. Dreinjaliðið TB/Royn vann silvur í 2010. Smádreingirnir hjá Royn vunnu silvur í 2009.

Myndasavn

• 
  Í Hvalba.
• 
  Kirkjan í summar...
• 
  ...og á vetri.
• 
  Strond í Hvalba.
• 
  Grindadráp.
• 
  Nes.
• 
  Norðbergseiði.
• 
  Fiskieiði.
• 
  Fiskieiðið á frímerkinum frá 2004.
• 
  Bátur.
• 
  Sólsetur í Hvalba.
• 
  Kolanám í Hvalba

Útvortis ávísing

• Faroestamps.fo - Hvalba
• Hvalba.fo Hvalbiar kommuna
• Royn.org Bóltfelagið Royn
• LDimun.com Felagið Lítla Dímun ger útferðir til Lítla Dímun
• RIB62.com Felagið RIB62 eigur bátin Tornado sum ger útferðir í Suðuroynni, í Havn og runt alt landið

Hvalbiar kommuna

Hvalba | Lítla Dímun | Sandvík