Tunlar í Føroyum

Vágatunnilin.

Hvannasundstunnilin.

Tað eru í løtuni 22 ferðslutunlar í brúki í Føroyum; fýra av teimum eru undirsjóvartunlar. Samanlagt eru 25 tunlar, sum tó verða til 28, tá Fámjinstunnilin, Dalstunnilin og Húsareynstunnilin (í Havn) vera lidnir.

Gamli Hvalbiartunnilin, sum er millum Trongisvág og Hvalba, var fyrsta berghol í Føroyum. Hann var tikin í brúk í 1963 og varð brúktur til nýggi Hvalbiartunnilin lat upp í 2021. Síðan tá eru eisini gamli Árnafjarðartunnilin og gamli Hvannasundstunnilin stongdir, tí nýggir tunlar eru gjørdir ístaðin. Teir tríggir tunlarnir, sum nú eru stongdir, eru tríggir teir fyrstu tunlarnir, sum vórðu gjørdir í Føroyum. Teir lótu upp ávikavist í 1963, 1965 og í 1967.

Longsti vegatunnil í Føroyum er Eysturoyartunnilin, sum er 11.238 metrar tilsamans. Men tá er øll vegalongdin tald við. Teinurin av Strondum til Hvítanesar er 9.085 metrar, og 9.613 metrar av Saltnesi til Hvítanesar. Teinurin frá Hvítanesi til rundkoyringina er 7.460 metrar. Teinurin frá rundkoyringini inn á Strendur er 1.625 metrar og teinurin frá rundkoyringini inn í Rókina í Saltnesi er 2.153 metrar.

Tí er Sandoyartunnilin, sum er 10.850 metrar langur, í roynd og veru longsti tunnilin her á landi. Í øllum førum er hann longsta tunnilsstrekki í einum, sum gongur millum tvey støð í landinum.

Stytsti tunnilin er teymurin úr Trøllanestunlinum út í Djúpadal, sum er 220 metrar langur. Tað vil samstundis siga, at Eysturoyartunnilin ikki var tann fyrsti tunnilin í landinum við trimum útkoyringum. Tann heiðurin eigur Trøllanestunnilin við stutta teyminum út í Djúpadal, sum liggur millum Mikladal og Trøllanes.

Tilsamans eru teir 28 tunlarnir, sum eru lidnir ella næstan lidnir, góðar 77 kilometrar langir, og teir 22 tunlarnir, sum í dag eru opnir fyri ferðslu, eru góðar 68 kilometrar langir. Tá teir tríggir, sum næstan eru lidnir, lata upp, er samlaði tunnilsteinurin í Føroyum góðar 72 kilometrar. Og vera allir tunlarnir gjørdir, sum standa í yvirlitinum niðast, so kunnu vit leggja góðar 40 kilometrar afturat.

Yvirlit yvir tunlar í Føroyum

Ferðslutunlarnir í Føroyum eru hesir:

		Bygdur
Navn	Oyggj	Byrjað	Liðugt	Longd (m)	Vegbreidd	Fríhædd (m)	Breytir
Hvalbiartunnilin - stongdur	Suðuroy	1961	1963	1450	3,3	3,2	1
Árnafjarðartunnilin - stongdur	Borðoy	1964	1965	1680	2,8	3,1	1
Hvannasundstunnilin - stongdur	Borðoy	1966	1967	2120	2,8	3,1	1
Sandvíkartunnilin	Suðuroy	1967	1969	1500	3,3	3,2	1
Norðskálatunnilin	Eysturoy	1973	1976	2520	7,0	4,5	2
Leynartunnilin	Streymoy	1975	1977	760	7,0	4,5	2
Villingadalstunnilin	Kalsoy	1978	1979	1193	3,0	3,4	1
Mikladalstunnilin	Kalsoy	1980	1980	1082	3,0	3,7	1
Ritudalstunnilin	Kalsoy	1979	1980	683	3,0	3,8	1
Trøllanestunnilin	Kalsoy	1983	1985	2248	3,0	3,5	1
Teymur út í Djúpadal	Kalsoy	1983	1985	220	3,0	3,5	1
Leirvíkartunnilin	Eysturoy	1983	1985	2238	7,0	4,6	2
Kunoyartunnilin	Kunoy	1985	1988	3031	3,5	4,3	1
Kollfjarðartunnilin	Streymoy	1987	1992	2816	7,0	4,6	2
Sumbiartunnilin	Suðuroy	1986	1997	3240	5,5	4,3	2
Vágatunnilin	Vágar	1988	2002	4940	7,0	4,6	2
Gásadalstunnilin	Vágar	2000	2003	1410	3,5	4,6	1
Norðoyatunnilin	Borðoy	2003	2006	6186	7,0	4,6	2
Hovstunnilin	Suðuroy	2005	2007	2435	7,0	4,6	2
Viðareiðistunnilin	Viðoy	2014	2016	1940	6,5	4,6	2
Eysturoyartunnilin	Eysturoy	2016	2020	11238	8,0	4,6	2
Hvalbiartunnilin	Suðuroy	2019	2021	2524	7,0	4,6	2
Sandoyartunnilin	Sandoy	2018	2023	10850	7,0	4,6	2
Árnafjarðartunnilin	Borðoy	2021	2024	1889	6,5	4,6	2
Hvannasundstunnilin	Borðoy	2021	2024	2200	6,5	4,6	2
Famjinstunnilin - í gerð	Suðuroy	2022	2024	1200	6,0	4,6	2
Dalstunnilin - í gerð	Sandoy	2020	Helst 2025	2200	6,0	4,6	2
Húsareynstunnilin - í gerð	Streymoy	2023	Helst 2025	1800	8,0	4,6	2
22 tunlar í brúki				67143
28 tunlar í alt				77593
3 tunlar stongdir				5250
3 tunlar á veg				5200

Í hesum yvirliti eru bara ferðslutunlar.

Uppskot um nýggjar tunlar

Nógv uppskot hava verið um nýggjar tunlar í Føroyum millum ár og dag. Í 2007 gjørdi Landsverk "Heildarætlan 2008-2020", ið m.a. lýsti ymsar nýggjar tunlar, herundir longdir, kostnað og netto samfelagsvirði av ymsum nýggjum tunlum.

Heildarætlanin er dagførd tvær ferðir síðan. Fyrra dagføringin varð gjørd fyri tíðarskeiðið 2012-2024, og tann seinasta er fyri tíðarskeiðið 2018-2030, sum tó er dagførd í september 2019.

Tað hevur havt við sær fleiri broytingar. Niðanfyri er uppsettur eitt yvirlit yvir møguligar - og ivaleyst eisini sannlíkar - tunlar, sum vit fara at hoyra meira um í tíðini sum kemur. Onkrir av tunlunum í yvirlitinum niðanfyri vera politiskt raðfestir fremri enn aðrir, og tí skal raðfylgjan í yvirlitinum ikki takast fyri meira enn hon er. Tó er sannlíkt, at tunnilin til Tjørnuvíkar stendur heilt frammarlaga. Upphæddirnar, og longdirnar á tunlunum, eru tiknar úr nýggjastu samferðsluætlanini hjá Landsverki. Leinki til hana sæst niðarlaga á hesari síðuni.

Tunnil	Longd (m)	Samlaður kostn. (mió. kr.)	Kostnaðarmeting gjørd	Stutt frágreiðing
Tjørnuvíkartunnil	2300	200	2018	Skal gera farleiðina til Tjørnuvíkar tryggari, har tað eru ofta eru trupulleikar við gróti og skriðulopum.
Gjáartunnil	700	90	2018	Tunnil úr Funningi til Gjáar. Tunnilin verður 700 metrar, men so skal nýggjur vegur gerast, sum er umleið 1,2 kilometrar langur.
Gøtudalstunnil	3200	350	2018	Skal linka trýstið á veganetið á eystara armi á Skálafjørðinum, sleppa undan Gøtueiði og stytta leiðina úr Gøtudali til Hvítanesar
Vestmannatunnil	4299	400	2018	Farleiðina til Vestmanna verður styttri og tryggari, serlig um veturin. Verandi farleið liggur høgt - 280 metrar á Høgareyni.
Sandavágstunnil	3000	385	2018	Nýggjur tunnil undir hálsin í Sandavági og nýggjur vegur omanfyri Miðvág. Skal gera farleiðina tryggari, bæði fyri tey ferðandi og íbúgvarnar í Sandavági og Miðvági. Slakar 400 milliónir tilsamans.
Suðuroyartunnil	22800	3500	2024	Skal knýta Suðuroy í meginøkið við føstum sambandi.
Sandvíkartunnil	2500	500	2024	Nýggjur tunnil til Sandvíkar og nýggjur umkoyringarvegur í Hvalba
Tunnil um Sandarlíð	380	40		Nýggur og dagførdur vegur, tunnil (380 m) um mittasta teinin
Runavík - lokarenna	300-400	120	2018	Íbindingarvegur, sum skal leiða ferðsluna burtur frá havnarlagnum og miðbýnum.
Kambsdalstunnil	3000	171		Ein alternativ til Gøtudalstunnil, sum hevur verið nevnt, men sum ikki longur er sæst í samferðsluætlanini hjá Landsverki

Aðrir tunlar - ikki til ferðslu

Tað eru eisini nógvir aðrir tunlar í landinum, sum ikki eru ferðslutunlar, til dømis 13 vatnorkutunlar. Fyrsti vatnorkutunnilin í Føroyum er stívliga 100 metrar og gongur ígjøgnum ein heygg millum Ryskivatn og rørini, sum vórðu løgd oman í Botn, vestantil á Suðuroynni, har fyrsta ravmagnsverk varð bygt í 1921. Longsti vatnorkutunnilin í Føroyum er í Eysturoynni; hann er 6.600 metrar langur og gongur úr haganum við Norðskála í Eiðisvatn.

Slóðir

• Landsverk, landsverk.fo - Tunlar, dagført 26. februar 2025
• Landsverk, landsverk.fo: Samferðsluætlan 2008-2020
• Landsverk, landsverk.fo: Samferðsluætlan 2012-2024
• Landsverk, landsverk.fo: Samferðsluætlan 2018-2030 - dagførd 20. september 2019
• Tunnil.fo - um Vágatunnilin
• Tunnil.fo - um Norðoyatunnilin
• Tunnil.fo - um Eysturoyartunnilin
• Tunnil.fo - um Sandoyartunnilin
• SEV, sev.fo: Søgan